De moderne fiets ontstond in de jaren 1880, toen uitvindingen als de ketting en luchtbanden de tweewieler geschikt maakten voor het grote publiek.
Vooral vrouwen omarmden de fiets, die uitgroeide tot een symbool van emancipatie, want vrouwen konden ermee van A naar B zonder hulp van een man.
‘De fiets heeft meer gedaan om vrouwen te bevrijden dan wat dan ook. Ik verheug me elke keer als ik een vrouw op een fiets zie. Het geeft een gevoel van zelfstandigheid en onafhankelijkheid,’ zei de feministe Susan B. Anthony.
Fietssters hadden echter één probleem: op- en afstappen was lastig.
De extra stang versterkte het frame van de fiets, maar het was lastig voor vrouwen met een lange jurk om hun been eroverheen te slingeren.
Fietsen waren gemaakt van kwetsbare materialen – soms zelfs van hout – waardoor het frame versterkt moest worden met een stang of balk.
Om op de fiets te stappen moesten vrouwen hun jurk optillen en hun been over de stang slingeren, en dat was zeer onbetamelijk naar de maatstaven van die tijd. In het ergste geval konden de benen en het ondergoed van de vrouw nieuwsgierige mannenblikken trekken.
Stang is overbodig geworden
Ondernemende fietsenmakers zagen een gat in de markt: speciale damesfietsen, waarbij de stang omlaag gebogen werd, zodat vrouwen er gewoon overheen konden stappen zonder hun been op te hoeven tillen.
Verreweg de meeste vrouwen dragen vandaag de dag geen lange, zware jurk meer, en fietsen zijn gemaakt van sterke materialen, waardoor er geen dwarsbalk meer nodig is.
Damesfietsen hebben tegenwoordig dus geen praktische functie meer zoals in de 19e eeuw. Er worden natuurlijk nog wel jurken gedragen, maar het bestaan van de damesfiets is vooral een kwestie van traditie en conventie.