Op dit moment sterven jaarlijks zo’n 1 miljoen rokers aan longkanker. Maar tot aan de 20e eeuw was die ziekte zo zeldzaam dat de meeste artsen nooit een geval zagen.
Het aantal ziektegevallen nam in de eerste decennia van de 20e eeuw echter rap toe naarmate er steeds meer rokers kwamen, en in 1912 was de Brit Isaac Adler de eerste arts die een boek over longkanker schreef.
Volgens Adler was de boosdoener vermoedelijk ‘misbruik van tabak’, maar hij hield een slag om de arm en kon ’nog geen definitief oordeel geven’.
Duitse arts heeft het door
Dat definitieve oordeel werd in 1929 gegeven door de Duitser Fritz Lickint. Hij publiceerde een analyse die roken statistisch aan kanker koppelde, en in de jaren 1930 schreef hij meerdere boeken waarin hij al het onderzoek naar tabak samenvatte en concludeerde dat roken zeker een oorzaak van kanker is.
Lickints onderzoek kreeg weinig aandacht buiten Duitsland, vooral vanwege het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
In de jaren 1950 namen Britse en Amerikaanse wetenschappers het stokje over. Meerdere onderzoeken bevestigden de theorie van de Duitse arts.
In de jaren 1940 maakten allerlei sterren reclame voor sigaretten. Hier de actrice Claudette Colbert.
Politici grijpen in
De doodsteek voor de tabak kwam in 1964, toen de Amerikaanse zorgautoriteiten een analyse van 7000 onderzoeken naar de invloed van tabak op het lichaam uitbrachten. De conclusie was helder: roken veroorzaakt longkanker.
Nu er geen ruimte voor twijfel meer was, grepen Amerikaanse politici in. In 1965 kwamen er waarschuwingen op pakjes sigaretten, en al snel volgden er voorlichtingscampagnes, werd tabaksreclame op radio en tv verboden en werd roken in restaurants en vliegtuigen aan banden gelegd.