Shutterstock
rock paper scissors

Hoe oud is steen, papier, schaar?

Het ontwikkelde zich van een populair drink- en seksspel tot een kinderspelletje en bereikte Europa begin 20e eeuw.

Spelletjes met gebaren zijn in Azië al duizenden jaren bekend. Steen, papier, schaar is rechtstreeks terug te voeren tot het 17e-eeuwse Japan, waar er meerdere varianten van het oorspronkelijk Chinese spel werden ontwikkeld.

Alle versies hadden gemeen dat de spelers op hetzelfde moment een handgebaar moesten kiezen dat dat van de tegenstander kon overtreffen.

Het spel mushi-ken kende gebaren voor een kikker, een slak en een slang.

Steen, papier, schaar is nu vooral populair bij kinderen, maar in Japan waren dergelijke spelletjes alleen voor volwassenen.

Met name klanten van bordelen waren er dol op. Ze hadden de vorm van drinkspelletjes, waarbij de verliezer moest drinken, of van een soort strippoker, waarbij de verliezer telkens een kledingstuk moest uittrekken.

© Sepp Linhart

Begin 19e eeuw verliet het spel de bordelen en gingen ook Japanse kinderen het spelen.

De variant die aansloeg in het Westen, heette jan-ken en bestond uit gebaren voor steen, papier en schaar.

Het spel kwam vermoedelijk in de jaren 1920 naar Europa. Toen maakten Engelse en Franse bronnen er voor het eerst gewag van.