‘De schok was groot, maar het gaf direct verlichting. Mijn hoofdpijn, lamlendigheid en andere pijnen verdwenen onmiddellijk.’
Dat schreef de Schotse arts James Currie in 1797, nadat hij als een van de eersten de effecten van ijswater op het menselijk lichaam wetenschappelijk had onderzocht.
Currie concludeerde dat koud water goed is voor het lichaam – en hij was niet de eerste. In de oudheid bepleitte Hippocrates al de geneeskrachtige werking van koud water, en ook de Romeinen genoten van een duik in hun frigidaria – koudwaterbaden.
Uit recent onderzoek blijkt dat de artsen in de 18e eeuw gelijk hadden: winterzwemmen is gezond.
IJswater genas alles
In het Westen werd winterzwemmen populair in de 19e eeuw, toen Currie en andere artsen hoog opgaven over koud water als behandeling voor allerlei kwalen. Kuuroorden in Europa en de VS gingen koud water voorschrijven aan zieke en zwakke mensen.
Het koele klimaat van Scandinavië was perfect voor winterzwemmen, en hier ontstond het idee dat niet alleen zieken baat hadden bij een koude duik. Op veel plaatsen werden winterbaden geopend – het eerste in Helgoland, (toen) Denemarken in 1885.
Over de gezondheidsvoordelen van winterzwemmen wordt nog steeds gediscussieerd, maar één bewezen effect is dat de kou de productie van het eiwit adiponectine verhoogt, wat de kans op diabetes verkleint.