Tijdens het opruimen van een huis in Castle Donington in Midden-Engeland bleek er ineens een merkwaardig spel kaarten in een lade te liggen.
Een taxateur van het veilinghuis Hansons realiseerde zich meteen dat het kaartspel met zijn unieke illustraties historische waarde heeft – en een mooie prijs zou kunnen opleveren op een veiling.
Op de kaarten staan vooraanstaande figuren van de Britse suffragettes en belangrijke momenten van begin 20e eeuw, toen de suffragettebeweging met vreedzame – en later gewelddadige – middelen vocht om vrouwen stemrecht te geven.
Zeldzaam kaartspel in uitstekende staat
Het kaartspel met de naam ‘Panko or Votes for Women’ (Panko of stemmen voor vrouwen) is vernoemd naar suffragetteleider Emmeline Pankhurst.
De illustraties van de kaarten zijn ontworpen door spotprenttekenaar Edward Tennyson Reed en het spel werd voor het eerst verkocht in 1909, zoals blijkt uit advertenties in het decembernummer van het blad Votes for Women Magazine uit dat jaar.
Volgens Charles Hanson, eigenaar van veilinghuis Hansons, is het spel vrij zeldzaam en is het alleen te vinden in enkele collecties in musea en andere instellingen.
Het spel is in zeer goede staat en bevat nog alle kaarten.
Panko tegen Churchill en het patriarchaat
Het spel is een variant van rummikub.
Bij Panko is het de bedoeling om een volledige hand van zes kaarten van dezelfde kleur te maken. Als een speler slaagt, moet hij of zij de speciale slogan roepen die op de kaarten staat.
Het pas gevonden Panko-spel is compleet en werd gevonden in de originele doos, met spelregels en al.
De Panko-set bevat 48 kaarten verdeeld over twee kleuren: zwart-rood en groen-paars. Elke kleur heeft vier mogelijke vakjes voor zes kaarten.
De spelers die zoveel mogelijk slagen moeten verzamelen in het groen en paars van de feministen, zijn de ‘suffragettes’, terwijl de rood-zwarten de ‘anti-suffragettes’ zijn.
De zwarte en rode kaarten bevatten illustraties van politieagenten die de suffragettes arresteerden en van enkele van de toenmalige machthebbers die de feministen als vijanden beschouwden.
Een van hen is Winston Churchill, die tussen 1908 en 1910 minister van Handel was.
Op een andere kaart staat een van de beroemdste acties van Emmeline Pankhurst: een gevangenbewaarder overhandigt een maaltijd aan een vrouwelijke gevangene, die weigert. Op de muur achter haar staat ‘Holloway Restaurant’.
De illustratie verwijst naar de gevangenis Holloway, waar de suffragetteleider herhaaldelijk werd opgesloten en in hongerstaking ging.
De groene en paarse kaarten daarentegen laten de suffragettes zien als rechtschapen en vreedzame activisten.
Kaartspel was ‘geniaal’ maar niet genoeg
Het Panko-kaartspel was waarschijnlijk ook een pr-stunt om de gunst van gewone Britten te winnen in de begindagen van de feministische beweging.
‘Het kaartspel was een geniale zet, waardoor de boodschappen van de suffragettes in de huiskamers konden doordringen,’ zegt Charles Hanson.
Maar Panko was niet genoeg om politici te overtuigen en dus werden de suffragettes in de loop der jaren steeds gewelddadiger.
In 1912 namen ze drastische maatregelen en begonnen ze bombrieven te sturen naar onder anderen premier H.H. Asquith en minister van Financiën David Lloyd George, en staken ze particuliere en overheidsgebouwen in brand.
Minstens vijf mensen – waaronder een suffragette – kwamen om bij de aanvallen, die doorgingen tot 1914, toen de suffragettes de strijd staakten omdat de Eerste Wereldoorlog was uitgebroken.
Het nieuw ontdekte Panko-spel zal op 22 augustus onder de hamer gaan bij veilinghuis Hansons, waar het naar verwachting 300 tot 400 pond zal opbrengen, volgens een persbericht.