Shutterstock & P. Witte
Haar drugs

Concreet bewijs: Mensen gebruikten 3000 jaar geleden al drugs

Chemische haaranalyses hebben het eerste bewijs geleverd van het gebruik van stimulerende middelen in Europa. Op Menorca aten sjamanen nachtschadeplanten, en het haar van de doden werd er rood mee geverfd.

Uit een analyse van de resten van menselijk haar van een begraafplaats op Menorca in Spanje blijkt dat stammen er hallucinogene stoffen gebruikten, die ze uit planten wonnen.

De vondsten zijn gedateerd op 1600 tot 800 v.Chr. en zijn volgens de onderzoekers het eerste directe bewijs van drugsgebruik in Europa. Eerder is er alleen indirect bewijs gevonden, zoals sporen van rituelen met planten die hallucinaties veroorzaken, of afbeeldingen van stimulerende planten.

De haarmonsters tonen voor het eerst aan dat mensen de drugs daadwerkelijk innamen.

Ze bevatten sporen van atropine en scopolamine, die voorkomen in planten uit de nachtschadefamilie en die kunnen leiden tot deliria en hallucinaties.

Geen pijnstillers

De onderzoekers vonden ook sporen van rode kleurstof in het haar en denken daarom dat de stammen hun haar rood verfden met een stof met meerdere ingrediënten.

Dit deden ze waarschijnlijk niet alleen met de doden voordat ze die begroeven, maar ook bij mensen die nog in leven waren. Waarschijnlijk was het een ritueel dat sjamanen uitvoerden als onderdeel van religieuze ceremonies.

De drugs werden echter niet als medicijn gebruikt. In een artikel in het tijdschrift Nature leggen de onderzoekers uit dat de psychoactieve stoffen niet nuttig zouden zijn voor het verlichten van pijn.

De wetenschappers denken dat de sjamanen een mengsel van bijvoorbeeld alruin en bilzekruid aten om in een soort trance-achtige toestand te komen.

Bronstijdmensen verven haar rood

Voordat de doden begraven werden, werd hun haar rood geverfd.

© Oriol Garcia, ASOME-Universitat Autònoma de Barcelona