Liefdevol overzicht: Hier zijn 8 historische zoenen

De kannibalenkus, de judaskus en de kus der schaamte. Met zoenen kun je liefde en vriendschap, maar ook verraad uitdrukken. Sommige natuurvolkeren walgen zelfs van de kus. Hier vind je een kort overzicht van de geschiedenis van de kus.

Apostlen Judas kysser Jesus.

Vlak voordat Judas Jezus zou verraden, gaf hij hem een kus.

© Bridgeman Images

Alternatief voor de blaastest

Ostia Antica. House of Cupid and Psyche. 4th century AD. Statue of Cupid and Psyche. Italy.

De Romeinen kusten als controlemiddel.

© Bridgeman

De controlekus: Volgens de Romeinse grammaticus Aulus Gellius hadden de mannen in het Romeinse Rijk weinig op met de combinatie vrouwen en alcohol.

In zijn essaybundel Noctes Atticae vertelt hij dat de Romeinen hun vrouwelijke familieleden bij thuiskomst uit de stad op de mond kusten om te controleren of ze geen wijn hadden gedronken.

Hitchcock tartte de moraal

Filmkys i Hitchcock-film.

Hitchcock omzeilde de Hollywoodnorm door de kus elke drie seconden te onderbreken.

© Getty Images/AOP

De filmkus: In 1934 voerde Hollywood een aantal fatsoensnormen in, die onder meer de filmkus begrensden tot drie seconden.

De zogeheten Hays Code gold tot 1968. De regisseur Alfred Hitchcock mocht echter graag wat provoceren.

In de film Notorious uit 1946 wist hij een kus van Cary Grant en Ingrid Bergman eindeloos te rekken met behulp van een telefoongesprek. Wel drie minuten duurde de kus.

Bekijk hier hoe Hitchock Hollywood bedonderde:

Video

Mond-op-mondbeademing werd gezien als smerige kus 

In de 18e eeuw vonden Engelse artsen de mond-op-mondbeademing uit.

De methode stuitte op weerstand van het volk, want mensen vonden het vies om iemand die halfdood was, te ‘kussen’.

Heksen flikflooiden met de duivel

Heksen werden gedood omdat ze de duivel kusten.

© Compendium Maleficarum

Infame kus: Bij de heksenvervolgingen van 1450 tot 1700 ‘bekenden’ diverse vrouwen na martelingen dat ze de duivel de osculum infame ofwel kus der schaamte hadden gegeven: op zijn achterwerk.

Zoenen tijdens de kerkdienst

Judaskys.

Vlak voordat Judas Jezus zou verraden, gaf hij hem een kus.

© Bridgeman

Vredeskus: De kerk stond niet altijd op gespannen voet met liefkozingen.

Vroege christenen begroetten elkaar met een kus op de mond, naar het voorbeeld van Jezus en zijn discipelen. Om opwinding in de kerk te voorkomen, mochten alleen geloofsgenoten van
dezelfde sekse elkaar kussen.

In de 13e eeuw ontstond er weerstand tegen het gebruik, en verving de kerk de mondkus door een kus op een vredesbord. De reformatie in de 16e eeuw betekende de definitieve doodsteek voor de vredeskus.

De judaskus: Volgens de Bijbel heeft Judas Jezus op Witte Donderdag verraden met een kus.

Daarom was de vredeskus op die dag van het jaar verboden.

De innige socialistische kus

Leonid Bresjnev og Erich Honecker kysser.

De broederkus van Leonid Brezjnev (l) en Erich Honecker.

© Ullstein Bild/Polfoto

De broederkus: De twee communistische leiders Erich Honecker en Leonid Brezjnev maakten in 1979 de broederkus beroemd, toen ze bij het 30-jarige jubileum van de DDR werden vereeuwigd op een teder moment.

De broederkus stamt uit de Orthodoxe Kerk, maar na de Russische Revolutie in 1917 namen de communisten het gebruik over.

De politici kusten overigens alleen als ze elkaar aardig vonden.

‘Europeanen eten elkaars spuug op’

De kannibalenkus: Sommige culturen leerden de kus pas kennen toen ze met Europeanen in contact kwamen.

Het Tsonga-volk uit het zuiden van Afrika bijvoorbeeld, dat de eerste kus met verbijstering aanzag.

‘Moet je die mensen nou zien! Ze verslinden elkaar. Ze eten elkaars spuug en vuil op,’ zei een stamlid in 1898 tegen de Zwitserse antropoloog Henri Alexandre Junod.

Eerste mensen voerden kinderen uit de mond

Sommige evolutiebiologen denken dat de eerste mensen hun kinderen uit hun mond voerden – net als dieren – en dat de kus zich daaruit heeft ontwikkeld.

Dit lijkt waarschijnlijk omdat er natuurvolkeren zijn die hun kinderen nog steeds zo voeren. Aan de andere kant bestaan er ook culturen die niet kussen.