Asmus Koefoed, revers & Umomos/ Shutterstock.com
Schedel boven foto van eiland

Bevrijd en achtergelaten op ‘dodeneiland’: DNA werpt licht op de herkomst van 8000 dode Afrikanen

In de 19e eeuw bevrijdden de Britten zo’n 27.000 slaven, die ze achterlieten op het afgelegen eiland Sint-Helena. DNA-analyses leveren nieuwe informatie op over de 8000 Afrikanen die stierven door honger en ziektes.

De grond op Sint-Helena is droog en okerkleurig. Tussen de rotsen groeien grassen en lage vegetatie.

Maar hoewel Sint-Helena er niet anders uitziet dan andere rotsige eilanden, verbergt de bodem een duister geheim.

Zo’n 8000 Afrikaanse slaven liggen begraven op het 122 km² grote eiland in de Zuid-Atlantische Oceaan.

Wie de doden waren en waar ze vandaan kwamen was tot nu toe een mysterie. Maar met behulp van DNA-analyses brengen onderzoekers nu hun laatste reis in kaart.

Bevrijd en achtergelaten op afgelegen eiland

De slaven werden naar Sint-Helena gebracht door de Britse marine.

Tussen 1840 en 1867 bracht de Royal Navy zo’n 1600 slavenschepen op in het kader van de Britse strijd tegen de trans-Atlantische slavenhandel. Circa 27.000 bevrijde slaven werden naar Sint-Helena gebracht, in het midden van de Atlantische Oceaan.

Sommigen vestigden zich op het eiland, anderen werden teruggevaren naar Afrika.

Maar circa 8000 man kwamen om door ondervoeding of ziekten als pokken en dysenterie in de overvolle kampen.

De doden werden in anonieme graven bij het quarantainestation in Rupert’s Valley gelegd.

Royal Navy, slaven, HMS Daphne

De Britse Royal Navy bevrijdde tussen 1840 en 1867 zo’n 150.000 slaven uit schepen. De afbeelding is van het Britse vaartuig HMS Daphne.

© The National Archives UK

Anonieme mensen krijgen een stem

Onderzoekers namen aan dat de doden uit zuidelijk Afrika kwamen, maar pas onlangs hebben onderzoekers van de universiteiten van Kopenhagen en IJsland hun herkomst achterhaald.

DNA-analyses van de botten van 20 mensen zijn vergeleken met ruim 3000 levende Afrikanen uit 90 bevolkingsgroepen.

Hieruit blijkt dat de overledenen afkomstig waren van verschillende groepen uit het gebied tussen Angola en Gabon in West-Afrika.

De onderzoekers hopen dat dit onderzoek en soortgelijke projecten meer kennis kunnen opleveren over groepen die tot nu toe veelal over het hoofd zijn gezien.

‘Het onderzoek laat zien hoe de studie van genetisch materiaal kan worden gebruikt om tot slaaf gemaakte en andere gemarginaliseerde gemeenschappen te herontdekken, wier verhalen vaak zijn weggelaten uit schriftelijke verslagen of opzettelijk zijn verdoezeld,’ zegt Hannes Schroeder, coauteur van het onderzoek.