In 1788 liet de Franse aristocraat Antoine Laurent de Lavoisier een portret schilderen van zichzelf en zijn vrouw. Net vóór de Franse Revolutie toonde hij graag hoe sober hij leefde als onderzoeker. De muren zijn grijs en op de tafel liggen wetenschappelijke instrumenten.
De eigenaar van het schilderij – het Metropolitan Museum of Art in New York – onderzocht het werk met infrarood-fotografietechnieken en röntgenstralen. Nu blijkt dat een ander schilderij oorspronkelijk het doek sierde.
Op het eerste schilderij pronkt De Lavoisier juist met zijn rijkdom. Hij was aristocraat en belastinginner. In de 18e eeuw werd het innen van belastingen uitbesteed aan particulieren, die er flink aan verdienden.
Terwijl in 1788 de woede tegen koning en adel toenam, wiste De Lavoisier alle sporen van zijn luxeleven uit. Het kunstwerk werd overschilderd en kreeg een meer ‘salonfähige’ look.
Hachje gered
Op het schilderij uit 1788 is de vrouw van de Lavoisier eenvoudig gekleed.
© The Metropolitan Museum of Art, Jacques-Louis David
Het origineel
Op het originele schilderij droeg de vrouw een hoge hoed - zoals de gehate koningin van Frankrijk, Marie-Antoinette. De grote gouden knopen op de jas van de Lavoisier zijn ook zichtbaar.
© Metropolitan Museum of Art
Het volk liet zich niet misleiden
Toen de koning werd afgezet, waren de Fransen echter nog niet vergeten wie De Lavoisier was, en hij verloor alles. Terwijl de onderdrukten van Frankrijk wraak namen voor eeuwen van lijden, hielp het de rijke man niet dat hij eigenlijk ook een wetenschapper was.
De Lavoisier had bijvoorbeeld het belang van zuurstof bij verbranding ontdekt. De belastinginner werd onthoofd in 1794.