French School/Bridgeman Art Library/Ritzau Scanpix
Portræt af Nostradamus

Kwakzalver werd hofadviseur

Nostradamus, de zoon van een gewone graanhandelaar, werd ziener en adviseur van de Franse koning, en van zijn boeken zijn miljoenen verkocht.

Michel de Notredame kwam in 1503 in het Zuid-Franse dorpje Saint-Rémy-de-Provence ter wereld – in het door de pest geteisterde Europa.

Geschiedkundigen weten niet veel van zijn jeugd, maar het lijkt erop dat hij op zijn 15e van de universiteit ging en een rondreizende kwakzalver werd.

Bijna 30 jaar lang trok hij van stad naar stad en verkocht hij verdachte medicijnen tegen haarverlies, impotentie en ook de pest. En hij bood zijn klanten aan hun horoscoop op te stellen.

Notredame maakte in zijn vak zelfs enige naam, vooral toen hij een pil op de markt bracht die een beschermende werking tegen de pest zou hebben.

© Getty Images

Na omzwervingen over de Franse en Italiaanse landwegen vestigde hij zich in 1547, op middelbare leeftijd, in de Provence. Zoals zo veel astrologen in zijn tijd schreef Notredame een almanak, waarin hij de gebeurtenissen voor het volgende jaar voorspelde.

Daarin gebruikte hij voor het eerst de Latijnse versie van zijn naam, Nostradamus.

De kersverse schrijver had het geluk dat Gutenbergs nieuwe drukpers furore maakte in Europa.

Slechts een eeuw eerder zouden zijn voorspellingen nooit bekend zijn geraakt buiten de Provence, maar nu werden zijn boeken snel populair. De Franse bovenklasse verslond de cryptische schrijfselen van de profeet.

Geschiedkundigen hebben echter het vermoeden dat hij zich zo raadselachtig uitliet omdat hij bang was dat de katholieke kerk hem zou aanklagen wegens ketterij.

Door briefwisselingen weten we dat het Franse koningshuis in 1555 op zoek was naar de ziener, die in een van zijn almanakken had geschreven dat de koning op zichzelf moest passen.

De zeer bijgelovige koningin Catharina de’ Medici wilde de man spreken en was meteen gefascineerd door zijn omhaal van woorden en mystieke gedrag.

Nostradamus schreef dat jaar over een oude leeuw, die een gruwelijke dood zou sterven nadat zijn ogen waren doorboord. De profetie kwam vier jaar later akelig precies uit: Catharina’s man, koning Hendrik II, raakte bij een riddertoernooi dodelijk gewond door een splinter van een lans in zijn oog.

Nostradamus was op slag beroemd, en de rest van zijn leven was hij gelieerd aan koningin Catharina als arts, hof­astroloog en koninklijk adviseur.