Het klinkt als een klassieker.
In 1883 wordt Gabrielle Bonheur Chanel geboren in het stadje Saumur in Midden-Frankrijk. Haar moeder sterft als ze 12 jaar oud is.
Haar vader, een dronkelap, laat vijf kinderen achter in een weeshuis en een armenhuis. Ze zien hem nooit meer terug.
Gabrielle groeit op, leert naaien, gaat naar Parijs en zet een mode-imperium op.
Met haar kleding, haar extravagante levensstijl en haar beroemde minnaars wordt Gabrielle – als Coco Chanel – een van de beroemdste Franse vrouwen ooit.
Gabrielle werkt haar hele leven hard en vecht zich een weg uit de armoede die haar lot leek te zijn.
Ze groeit uit tot een levende legende in de modewereld, maar persoonlijk leed overschaduwt de vreugde in het leven van Coco Chanel.
Ongetrouwde vrouw van eenvoudige komaf veroverde de modewereld
Coco Chanels grote liefde was de Brit Arthur ‘Boy’ Capel, maar vanwege haar komaf zijn ze nooit getrouwd.
Apic/Getty Images
Europese vrouwen waren gek op Chanelkleding, en in de jaren 1930 had de modeontwerpster een legertje naaisters in dienst.
Keystone-France/Getty Images
Haar leven lang bleef Coco Chanel kleding ontwerpen voor modebewuste vrouwen.
Bettmann/Getty Images
Zang en dans lopen op niets uit
Gabrielle wilde niets weten van haar eenvoudige komaf.
Ze schaamde zich omdat ze arm geboren was en omdat haar vader haar had afgestaan.
Ze creëerde daarom een boeiender verleden – gebaseerd op leugens.
Ze liet zich ‘Coco’ noemen en deed zich voor als een vrijgevochten vrouw die een rijke vader in Amerika had.
Ze leerde naaien op een kloosterschool in de streek Moulins, en bij haar tante, met wie ze contact had gezocht.
Naaien was aanvankelijk een manier om in haar levensonderhoud te voorzien, want Coco wilde liever artiest worden.
Maar al was de mooie en charmante jonge vrouw nog zo geliefd bij de bargasten in Moulins en in het kuuroord Vichy, voor zingen en dansen had ze weinig aanleg.
Verkopers in warenhuizen laten klanten het parfum testen voordat ze besluiten om tot de aanschaf over te gaan.
Vrouwen zijn gek op Chanels geurtjes
Coco Chanel behaalde haar grootste succes met parfum Nº 5, dat in 1921 werd geïntroduceerd.
Het was een revolutie in de parfumproductie.
Nº 5 bestond uit een combinatie van natuurlijke geuren en synthetische aldehyden en vond al snel gretig aftrek.
‘Ik wilde vrouwen een kunstmatig parfum geven,’ legde Coco Chanel uit.
Parfummaker Ernest Beaux maakte een reeks geurmonsters voor Chanel, waaruit ze de vijfde koos, ‘nummer 5’.
De fles, die Coco Chanel zelf ontwierp, was verfrissend eenvoudig, want parfums werden vaak verkocht in flesjes met veel tierelantijnen.
Na Nº 5 werd het standaard om een geur te introduceren bij een nieuwe collectie.
Rijkaard springt bij
Er waren echter manieren om aan het arme provinciale leven te ontsnappen, via mannen bijvoorbeeld.
Coco’s eerste weldoener was de officier in spe Étienne Balsan, met wie ze naar het landgoed Royallieu bij Parijs verhuisde.
Balsan gooide hoge ogen in de paardenraces en Coco werd een goede ruiter.
Ze bleef naaien voor vrienden en kennissen.
Uiteindelijk begon Coco te dromen van haar eigen kledingwinkel in Parijs.
Die kans deed zich voor dankzij de rijke Brit Arthur ‘Boy’ Capel. Hij zou de liefde van haar leven worden, en haar grootste weldoener.
De twee leken op elkaar; hij was ook een ondernemer. Ze woonde ruim 10 jaar met Boy, totdat hij trouwde met een Britse dame van adel. Coco had zelf geen gebrek aan aandacht.
Ze was succesvol en welgesteld, maar vanwege haar lage komaf werd ze nooit echt geaccepteerd door de hoge klasse in de Franse samenleving.
Het wereldberoemde parfum Chanel Nº 5 verscheen op de markt in 1921.
Een winkel in Parijs
In 1910 opende de 27-jarige Chanel – met financiële steun van Boy Capel – haar eerste winkel aan de Rue Cambon in Parijs, naast Hotel Ritz.
In de schaduw van de Eerste Wereldoorlog streden veel vrouwen voor gelijkheid, met Coco Chanel in de voorste gelederen.
De toegenomen vrijheid van vrouwen was aan hun kleding af te lezen: de jurken werden korter en enkels zichtbaar.
Chanel bracht een collectie casual kleding uit met inspiratie van herenpakken en matrozenkleding.
De kleding was een succes. Dat Coco niets wist van het fijnere maatwerk, deed er niet toe. Coco Chanel kocht de kennis die ze nodig had gewoon in.
Ze creëerde haar kledingstukken door haar naaisters te vertellen hoe ze het wilde hebben.
Haar lef en haar gevoel voor mode vormden voor haar de sleutel tot succes.
De zaken liepen vlot en Coco Chanel opende een naaiatelier in de kustplaats Deauville, waar de betere kringen kwamen zonnen, zwemmen en socializen.
Het geld stroomde binnen en Chanel kon alles terugbetalen wat ze van Boy had geleend. Bovendien kocht ze haar eerste Rolls-Royce.
Al snel had ze ook een bedrijf in Biarritz – met de Spaanse koninklijke familie als trouwe klant.
In een tijd waarin de meeste vrouwen huisvrouw waren en voor de kinderen zorgden, was zij een uitzondering.
Tot in de jaren 1960 gooide Chanel hoge ogen met haar nieuwe collecties.
Nieuwe geliefden na auto-ongeluk
Een voorval tijdens kerst 1919 zou Coco Chanel de rest van haar leven blijven achtervolgen:
Arthur ‘Boy’ Capel kwam om bij een auto-ongeluk. Hoewel hij al een tijdje getrouwd was, waren ze altijd bij elkaar gebleven.
Nu volgde voor Coco Chanel de ene prominente minnaar na de andere.
Zo had ze een verhouding met de componist Igor Stravinsky, en in 1923 begon ze een romance met de rijkste man van Engeland, de hertog van Westminster.
Misschien had ze wel gehoopt op een huwelijk, maar ook deze hertog koos uiteindelijk een vrouw – zijn derde – uit zijn eigen sociale klasse.
In 1926 schreef Chanel geschiedenis met haar little black dress, een zwart jurkje – volgens het modeblad Vogue ‘een Ford ontworpen door Chanel’.
Zwart, dat voordien een kleur was voor rouwenden of serveersters, werd de populairste kledingkleur van die tijd.
Een paar jaar later werd Coco Chanel uitgenodigd om kleding te ontwerpen voor de filmmaatschappij MGM.
Maar het avontuur in Hollywood flopte, want de Amerikanen waren nog niet toe aan haar gewaagde creaties.
Coco Chanels merk met de overlappende C’s is en blijft het symbool van stijl en luxe.
Coco koopt haar broers om
Coco was haar hele leven bang dat het verleden haar zou inhalen. Ze vroeg haar volksere broers erover te zwijgen en kocht ze om met geld, huizen en auto’s.
Als werkgever was ze bikkelhard. Toen werknemers eens staakten voor betere voorwaarden, vond ze ze ondankbaar.
Tijdens de Duitse bezetting van Frankrijk in de Tweede Wereldoorlog ging het mis.
Coco begon een relatie met een Duitse officier, en na de oorlog zette ze zich in om de vrede gunstiger te laten uitpakken voor de nazi’s.
Ze werd na de bevrijding van Parijs gearresteerd, maar vrijwel meteen vrijgelaten. Coco Chanel woonde een aantal jaren in Zwitserland, altijd bang dat de details van de sinistere affaire bekend zouden worden.
Tegen alle verwachtingen in maakte Chanel in 1953 een comeback. Nu waren ook de Amerikaanse vrouwen aan de little black dress toe, en het Chanelpakje – een kort jasje met een rok tot op de knie – werd in de VS een klassieker.
Coco Chanel stierf op 10 januari 1971. Ze sliep rustig in in haar suite in Hotel Ritz, waar ze al bijna 40 jaar lang van tijd tot tijd verbleef.
Een paar weken later werd haar allerlaatste collectie getoond aan de Parijzenaars.