A. Burkhardt
9000 jaar oude kralenketting

Onderzoekers maken unieke ketting uit steentijd opnieuw

In 2018 ontdekten archeologen duizenden kralen uit de steentijd in een graf in het zuiden van Jordanië. Nu hebben ze een van de meest ingewikkelde halskettingen uit die tijd nagemaakt, waardoor een uitgebreid handelsnetwerk van 9000 jaar geleden zichtbaar wordt.

Kraal voor kraal heeft een team van Europese onderzoekers een halsketting gereconstrueerd die circa 9000 jaar geleden werd gemaakt.

De kralen werden in 2018 opgegraven in het dorp Ba’ja, op 14 kilometer van de oude stad Petra in Jordanië.

Hier woonden enkele van de eerste mensen die overstapten van jagen en verzamelen naar landbouw en veeteelt.

De kralen zijn gevonden in een graf van een klein kind. Bij de borst en nek lagen de kralen in twee kleine hoopjes.

Na een eerste onderzoek beseften de onderzoekers dat de circa 2500 kralen allerlei vormen hadden en gemaakt waren van onder meer steen, schelpen, paarlemoer en barnsteen.

Kunstige sieraden kostten een fortuin

Sinds 2018 hebben de onderzoekers uren besteed aan het meten en berekenen hoe de vele kralen oorspronkelijk in elkaar zaten om het 9000 jaar oude sieraad na te maken.

9000 jaar oude kralenketting

De kralen die na 9000 jaar verloren waren gegaan, zijn vervangen door zwarte kralen van schuimrubber.

© A. Burkhardt

De reconstructie ‘overtrof onze verwachtingen omdat het een indrukwekkende ketting met meerdere snoeren betrof, die een complexe samenstelling en een prachtig ontwerp heeft,’ schrijven de onderzoekers.

Ze schatten dat het maken van de ketting buitengewoon vakmanschap vereiste en daarom extreem kostbaar was.

Het kind in het graf behoorde waarschijnlijk tot de dorpselite en de begrafenis kan een belangrijke sociale gebeurtenis zijn geweest, schrijven de onderzoekers.

Maar er is weinig bekend over de cultuur die de ketting heeft gemaakt.

Wat wel bekend is, is dat Ba’ja in 7400-6800 v.Chr. zo’n 600 inwoners telde die in stenen huizen met meerdere verdiepingen woonden en vee hielden voor hun levensonderhoud.

Blijkbaar onderhield de cultuur ook uitgebreide handelsbetrekkingen, want het parelmoer voor de ketting kwam waarschijnlijk uit de Rode Zee, ruim 1000 kilometer verderop.

Opgegraven ruïnes in Ba’ja

De inwoners van Ba’ja woonden 9000 jaar geleden in stenen huizen met meerdere verdiepingen. Soms werden dode familieleden onder de keldervloer begraven.

© Ana al'ain