Middeleeuwse reus ontdekt in Polen
Een Poolse vrouw uit de middeleeuwen zeulde niet alleen met haar 2,18 meter lange lijf en een gigantisch hoofd – ze had ook haar hele leven last van pijn en ziekten en behoorde tot de laagste onderklasse.
De Poolse reuzenvrouw leed onder meer aan gigantisme, waardoor de hersenen te veel groeihormonen produceren.
Haar ruim twee meter lange lichaam werd zo in het graf gemikt. Haar armen en benen steken alle kanten op in de grond van een Pools kerkhof.
Zo heeft ze eeuwenlang gelegen, tot Poolse archeologen haar in 1977 in het middeleeuwse plaatsje Ostrów Lednicki in het westen van Polen uit de vergetelheid haalden.
Maar pas onlangs hebben deskundigen het skelet van de reuzenvrouw tot in detail bestudeerd, en het heeft er alle schijn van dat ze een traumatisch leven vol pijn heeft geleid.
Vrouw leed aan reuzengroei
Een team Poolse wetenschappers heeft bij een nieuw onderzoek aangetoond dat de vrouw leed aan gigantisme en acromegalie.
Gigantisme of reuzengroei komt vaak door een gezwel in de hersenen dat de hypofyse aanzet tot een overmatige productie van groeihormonen. Daardoor kon de vrouw bijna 2,2 meter lang worden.
De Poolse vrouw was niet de enige reus. De Fransman André the Giant (1946-1993) werkte als acteur en worstelaar, en de Canadese Anna Haining Bates (1846-1888) leefde een actief leven met haar 2,43 meter en 159 kilo.
Vanwege de verwante aandoening acromegalie waren de beenderen in haar hoofd bovendien buitenpropotioneel groot en had ze vermoedelijk te grote lippen, tong en oren.
Vrouw werd in graf gegooid
De reuzenvrouw stierf toen ze eind 20 was, ergens tussen 1200 en 1400. Ze werd zonder giften in een graf gegooid.
Har rechterarm en linkerbeen lagen in een rare bocht en haar gezicht wees naar het oosten, hoewel alle andere skeletten op het kerkhof met hun gezicht naar het westen lagen.
Het skelet van de vrouw lag rommelig in het graf, en haar gezicht wees de verkeerde kant op. Schets: Janusz Górecki
'Dat geeft aan dat ze tot de laagste maatschappelijke klasse behoorde,' schrijft de archeoloog Magdalena Matczak van de Nicolaas Copernicus-universiteit in de conclusie van het nieuwe onderzoek.
Een leven vol pijn en ziekte
De vrouw was niet alleen gigantisch – haar geraamte vertoonde ook tekenen van afgrijselijke aandoeningen die een gevolg waren van de reuzengroei:
● Artrose: Op de ruggengraat waren tekenen van artrose te zien, vermoedelijk een gevolg van haar lengte en gewicht.
● Osteoporose: Breuken in de armen en benen zijn aanwijzingen voor broze botten.
● Longvliesontsteking: Knobbeltjes op de ribben verraden irritatie van het longvlies, en daardoor een moeizame, pijnlijke ademhaling.
Op basis van moderne wetenschap denken de Poolse experts bovendien dat het heel goed denkbaar is dat de vrouw aan angststoornissen en woedeaanvallen leed en een slechte geestelijke gesteldheid had.
Ze was niet verstoten
Hoewel de Poolse reuzenvrouw ongetwijfeld een moeizaam en pijnlijk leven heeft gehad, vonden de wetenschappers ook wat kleine lichtpuntjes in de ellende.
Zo waren haar botbreuken geheel genezen, waar maandenlange verzorging voor nodig is door mensen die weten wat ze doen.
'Dat ze volwassen is geworden en tekenen van verzorging vertoont kan erop wijzen dat ze niet uit de samenleving verstoten was,' schrijven de Poolse archeologen.
De grote Poolse vrouw lag begraven op het kerkhof van Ostrów Lednicki, een middeleeuwse nederzetting in het westen van Polen (rode stip). De plaats wordt in verband gebracht met de eerste Poolse heersers, de Piast-dynastie.