Een grondbezitter in Salo in het zuidwesten van Finland keek vreemd op toen hij afgelopen zomer een rondje over zijn land liep.
Uit een hoop aarde, die was afgegraven om geothermische leidingen te leggen, stak een stuk ijzer.
Toen de man eraan trok, had hij opeens een zwaard in zijn hand. Het was gehavend, maar intact en duidelijk heel oud.
De grondbezitter haalde meteen archeoloog Juha Ruohonen van de Universiteit van Turku erbij. Deze onderzocht het zwaard en besefte dat dit niet zomaar oud was – het ging om een uiterst zeldzaam overblijfsel uit de beginjaren van Finland.
‘Het zwaard is kenmerkend voor de tijd van de kruisvaarders (1050-1150), met zijn rechte pareerstang (de dwarsstang tussen de kling en het gevest, red.) en driezijdige ovale pommel,’ zegt Ruohonen in een persbericht.
Na verder onderzoek in het gebied werd duidelijk dat het om een heus graf ging, niet ver van een oude middeleeuwse kerk. In het graf vonden archeologen menselijke botten, stukjes ijzer en een riem met gesp, versierd met 30 bronzen rozetten.
Grafvondsten werpen licht op vergeten verleden
De ontdekking is opmerkelijk, omdat archeologische vondsten in Finland uit deze periode bijna niet voorkomen.
Tussen 1100 en 1200 was het een tijd van geweld en onrust in het gebied dat later Finland zou worden. Geïnspireerd door de Europese kruistochten naar het Heilige Land begon Zweden in die tijd een kruistocht tegen de Finse gebieden.
Door de Finnen te bekeren tot het christendom hoopte Zweden de controle te krijgen over het gebied en daarmee over de belangrijke handelsroutes naar het oosten.
De riem van de kruisvaarder was versierd met 30 bronzen rozetten. Naast de bronzen ornamenten vonden de archeologen ook stukken kleding van de kruisridder.
Historici weten weinig over het verloop van de kruistochten, enerzijds door het ontbreken van archeologische vondsten en anderzijds doordat de vroegste geschreven bronnen pas eind 13e eeuw werden opgetekend.
De vondst in Salo kan daarom nieuw licht werpen op een periode die in veel opzichten nog steeds een mysterie is. Zeker aangezien dit kruisvaardersgraf niet op zichzelf staat.
Er bleek namelijk een complete begraafplaats te zijn. Tot nu toe hebben archeologen acht graven blootgelegd en ze verwachten er nog meer te vinden, misschien wel 100.
Het onderzoek naar het zwaard en andere vondsten is in volle gang en zal naar verwachting in 2024 worden afgerond.