Ieren hielden boter vers in moeras
Uit nieuw onderzoek blijkt dat de Ieren 3500 jaar geleden al hun boter in het moeras legden om het te conserveren, een gebruik dat duizenden jaren bestond.
Deze klomp moerasboter van 13,5 kilo en het houten vat waarin hij is gevonden, zijn gedateerd op 360-200 v.Chr.
Boterproductie is al uit 2500 v.Chr. bekend van Soemerische kleitabletten waarop het karnen van boter wordt afgebeeld. Hoe de boter koud werd gehouden, was echter lange tijd onzeker.
Een nieuwe studie van het University College Dublin en het National Museum of Ireland laat zien dat boeren 3500 jaar geleden al boter in het moeras bewaarden om te voorkomen dat deze ranzig werd.
Moeras was perfect voor boter
De koude moerassen waren met hun lage zuurstofgehalte en hoge zuurbalans bij uitstek geschikt om boter vers te houden. De zuivel werd in grote, met leer bedekte houten vaten neergelaten.
In het moeras kon de boter volgens de Ierse onderzoekers honderden jaren blijven liggen voordat het verwerd tot de harde, oneetbare massa versteende boter die de afgelopen jaren is gevonden. De onderzoekers denken echter dat een deel van de boter mogelijk als offer in het moeras is geworpen.
Klompen wegen tot 60 kilo
In totaal zijn er 32 versteende klompen boter, de zwaarste van wel 60 kilo, gedateerd met behulp van de koolstof 14-methode. De oudste boter stamt uit 1745-1635 v.Chr., maar uit het onderzoek blijkt dat de Ieren in de middeleeuwen nog steeds boter in het moeras legden.
Ook de chemische samenstelling van de boter is onderzocht, om er zeker van te zijn dat het om boter gaat en niet om dierlijk vet. Dit kon bij 29 van de 32 klompen boter worden bevestigd.