In Gloucestershire in het zuiden van Engeland zijn twee opmerkelijke graven ontdekt. In het eerste graf lag het skelet van een man die naar de grafgeschenken te oordelen een hoofdman was.
Maar slechts 2 meter verderop vonden de archeologen de stoffelijke resten van een oudere man die vermoedelijk de afgelopen 4200 jaar over de hoofdman heeft gewaakt.
‘Hij is waarschijnlijk bijgezet in een zittende houding, iets wat we in Groot-Brittannië nog nooit hebben gezien,’ zegt Andrew Hood van Foundations Archaeology tegen HISTORIA.
De twee mannen lagen in een rond graf van 1 à 1,5 meter diep, dat waarschijnlijk een ‘magische’ betekenis had – een soort heilige cirkel, die in de klokbekercultuur vaker voorkomt. De hoofdman (Primary Burial) lag in het midden van de cirkel, de oudere man (Secondary Burial) was 2 meter van hem vandaan begraven.
Klokbekercultuur bracht bronstijd naar Engeland
Onderzoek wijst uit dat de zittende man bij overlijden tussen de 50 en de 60 jaar was. Waaraan hij overleed, is niet duidelijk.
Volgens Hood behoorden beide mannen tot de zogeheten klokbekercultuur. Uit eerder onderzoek blijkt dat mensen van deze cultuur rond 2400 v.Chr. naar Engeland kwamen, waar ze waarschijnlijk het gebruik van koper en brons hebben geïntroduceerd.
Koolstof 14-analyses laten zien dat de twee mannen ongeveer 200 jaar later stierven, toen de cultuur zich over grote delen van Engeland had verspreid.
De oudere man naast de hoofdman, was rond de 60 jaar toen hij stierf. Hij werd zittend begraven op een richel, waarbij zijn benen (gele pijl) in een gat bungelden. Van zijn bovenlichaam is alleen het bekken (gele pijl) bewaard gebleven. De rest is ooit door een ploeg verbrijzeld.
Raadsel blijft mogelijk onopgelost
De hoofdman werd onder meer begraven met vier koeienhuiden, een koperen dolk en een polsbeschermer van steen. De vier koeienhuiden waren destijds zeer waardevol, wat aantoont dat de hoofdman een bijzonder hoge status had.
De oudere man kreeg slechts één koeienhuid mee in het graf.
Volgens Hood kan het zijn dat de beide mannen tegelijk zijn begraven. Het is daarom mogelijk dat de oudere man, al dan niet vrijwillig, werd geofferd om de hoofdman te vergezellen in het dodenrijk.
‘We hebben er geen bewijs voor, maar gelet op de omstandigheden kunnen we de mogelijkheid niet van de hand wijzen,’ zegt Andrew Hood.
Er zijn wereldwijd maar weinig gevallen bekend waarin overledenen zittend zijn gevonden, en vaak zijn die vondsten geïnterpreteerd als priesters of sjamanen. In Siberië werden sjamanen in de bronstijd bijvoorbeeld in een deels zittende houding begraven.
Of dat ook geldt voor deze man, is volgens Hood niet te zeggen. ‘Hij zal dus waarschijnlijk een raadsel blijven.’