Nataliya Shestakova
Archeoloog legt skelet bloot

Hoe worden archeologische vondsten gedateerd?

Als archeologen jaren aan het graven zijn geweest, volgt de lastigste klus: het dateren van de vondst.

Wetenschappers hebben verschillende methoden om de ouderdom van archeologische voorwerpen te schatten.

De oudste methode is relatieve datering, waarbij een globale – zij het vrij onnauwkeurige – schatting wordt gemaakt, bijvoorbeeld door nieuwe vondsten te vergelijken met eerdere vondsten waarvan de ouderdom bekend is.

Archeologen kunnen ook naar de bodemlagen kijken. De oudste voorwerpen liggen meestal onderop, en zo kunnen onderzoekers vondsten uit verschillende perioden ten opzichte van elkaar dateren. Deze methode werd bijvoorbeeld gebruikt om de antieke stad Troje te dateren.

Zo komt de ouderdom aan het licht

Er zijn verschillende methoden om vondsten te dateren. Enkele van de populairste zijn koolstof 14-analyse, jaarringenonderzoek en stratigrafie.

Dodezeerol
© Google Cultural Institute

Koolstof 14

Organismen nemen koolstof 14 uit de omgeving op. Door het gehalte vast te stellen, kunnen onderzoekers bepalen wanneer een organisme doodging.

Google Cultural Institute

Doorsnede van boomstam met jaarringen
© Shutterstock

Jaarringen

De ouderdom van hout kan worden vastgesteld met de jaarringen. Elk jaar krijgt een boom er een ring bij, en de breedte hangt af van het weer en het gebied.

Shutterstock

Archeologische opgraving met bodemlagen
© Mario Modesto Mata

Stratigrafie

Door bodemlagen te analyseren kan de leeftijd van voorwerpen uit verschillende lagen ten opzichte van elkaar worden bepaald.

Mario Modesto Mata

Atomen verraden tijdstip van overlijden

Als wetenschappers preciezere data willen, moeten ze het in de natuurkunde zoeken.

Zo kunnen organische vondsten, zoals een skelet, worden gedateerd door de hoeveelheid koolstof 14 te meten. Levende organismen absorberen koolstof 14 uit de omgeving, maar vanaf het moment van sterven zal de stof beginnen te vervallen. Zo is te berekenen wanneer een organisme is gestorven.

Als er hout wordt gevonden, kunnen de onderzoekers ook naar de breedte van de jaarringen kijken en bepalen wanneer de boom werd geveld.
Soms is de vondst tot op een half jaar te dateren en kan bepaald worden waar de boom stond.