2) Vooraanstaande Vikingkrijger was vrouw
Meer dan 100 jaar na de vondst van het graf van een vooraanstaande Vikingkrijger in Zweden konden onderzoekers vaststellen dat de gestorven krijger een vrouw was.
De theorie dat de Vikingkrijger die ruim 1000 jaar geleden samen met twee paarden en vele grafgiften werd begraven een vrouw was, kwam al op in de jaren 1970.
Maar pas dit jaar bleek uit een DNA-analyse dat het skelet met zekerheid van een vrouw is.
Sinds de 11e eeuw maken bronnen gewag van vrouwelijke Vikingkrijgers die zij aan zij vochten met de mannen, maar de DNA-analyse is het eerste wetenschappelijke bewijs dat die bronnen de waarheid spreken.
Naar aanleiding van de ontdekking hoeven we ons beeld van de geslachtsrollen in de Vikingtijd vermoedelijk niet bij te stellen.
De Vikingmaatschappij was namelijk – vrouwelijke krijger of niet – uitgesproken patriarchaal, met een heldere rolverdeling tussen mannen en vrouwen. De ontdekking toont echter wel aan dat sommige mensen met de maatschappelijke normen braken.
Uit de exclusieve grafgiften die de vrouw meekreeg, blijkt dat ze hoog in aanzien stond, al gedroeg ze zich anders dan de meeste andere vrouwen.
Dat is een prettig idee, en daarom staat deze ontdekking op nummer twee.
3) Opnieuw Dode Zeerollengrot ontdekt
Begin 2017 deden archeologen van de Hebrew University een van de grootste vondsten in 60 jaar in het woestijngebied Qumran op de Westelijke Jordaanoever.
Ze ontdekten een 12e grot waar vermoedelijk Dode Zeerollen hebben gelegen.
Er zijn tussen 1947 en 1956 in totaal zo’n 800 schriftrollen gevonden in 11 verschillende grotten.
Deze Dode Zeerollen bevatten religieuze teksten, waaronder de oudst bekende Bijbelteksten. Ze stammen uit de tijd van 200 v.Chr. tot 100 n.Chr.
De schriftrollen werden zo’n 2000 jaar geleden vermoedelijk verborgen door joden die bang waren dat de Romeinen ze zouden verbranden.
De 12e grot bevat geen Dode Zeerollen, maar er zijn aanwijzingen dat ze er wel gelegen hebben.
Langs de rotswanden lagen namelijk potscherven en resten van oud perkament – net als in de grotten waar wél geschriften zijn gevonden.
Hoewel er dus geen nieuwe Bijbelteksten zijn aangetroffen in de grot, vermoedelijk omdat ze zijn geroofd, is de ontdekking van de grot op zichzelf al groot nieuws.
De vondst wijst er namelijk op dat er mogelijk nog meer Dode Zeerollen bestaan. Wellicht zijn er nog onbekende grotten waar geen rovers zijn geweest. Stel je eens voor wat voor teksten daar zouden kunnen liggen.
4) Oud raadsel opgelost
Sinds twee Keniaanse leeuwen in 1898 meer dan 100 mensen opaten binnen negen maanden, houdt één vraag de gemoederen bezig: waarom?
Dit voorjaar kwam eindelijk de verklaring van het atypische gedrag van de leeuwen.
Door de schedels van de dieren te onderzoeken kwamen onderzoekers erachter dat ze zo’n hevige kiespijn moeten hebben gehad dat ze hun gebruikelijke prooidieren niet konden vellen.
In plaats daarvan namen de katachtigen, Ghost en Darkness genoemd, hun toevlucht tot spoorwegwerkers, al eten leeuwen liever geen mensenvlees.
De ontdekking dat de leeuwen kiespijn hadden maakt een einde aan een meer dan 100 jaar oud raadsel.
Vanaf nu zal niemand het verhaal over de mensenetende leeuwen kunnen vertellen zonder de hevige kiespijn te noemen.
Daarom verdient deze ontdekking een vierde plaats.
5) Geschiedenis is van groot belang
De vijfde plaats is niet voor een archeologische vondst of wetenschappelijke ontdekking, maar voor een verhaal dat aantoont dat de geschiedenis van de mensheid er wel degelijk toe doet.
In 2017 leidde het gebruik van seksslaven door Japan in de Tweede Wereldoorlog namelijk opnieuw tot meerdere diplomatieke crises.
De rechtstreekse aanleiding was de onthulling van een monument in het Amerikaanse San Francisco ter nagedachtenis aan de duizenden vrouwen uit Zuidoost- en Oost-Azië die gedwongen werden tot seks met Japanse soldaten.
Hierop wilde de burgemeester van het Japanse Osaka de stedenband met San Francisco verbreken.
De ruzie tussen de steden ontstond maar een paar weken nadat de Japanse regering bezwaar had gemaakt tegen de uitnodiging door Zuid-Korea van een voormalig troostmeisje voor een officieel diner met de Amerikaanse president Trump.
Deze gebeurtenissen herinneren ons er weer eens aan dat geschiedenis vooral over mensen gaat die geleefd, gedacht en gevoeld hebben.
Bovendien vestigen ze aandacht op de eeuwige vraag hoe lang een land verantwoordelijk gehouden kan worden voor oorlogsmisdaden en of die überhaupt wel ooit vergeten mogen worden.
