Lieven Verdonck/Frank Vermeulen
Falerii Novi, radarbeelden van antieke stad

Antieke stad in kaart gebracht tijdens opgravingen

Een Italiaanse stad uit 241 v.Chr. is zichtbaar geworden, al ligt hij nog 2 meter onder de grond. Een amfitheater, winkels en een groot monument zijn enkele van de ruïnes die archeologen nu kunnen bestuderen.

Archeologen hebben voor het eerst een detailkaart van een hele antieke stad gemaakt zonder gebruik van schop en spade.

Volgens de Griekse geschiedkundige Polybius (230-120 v.Chr.) kwam de stad Falerii Vetere, 50 kilometer ten noorden van Rome, in 241 v.Chr. in opstand tegen de Romeinen. Maar dat liep niet goed af.

De stad werd platgebracht, en de overlevende Falisci kregen het bevel zich naar een vlak veld te begeven, dat moeilijk te verdedigen was.

Daarmee ontstond Falerii Novi, dat archeologen van de universiteiten van Cambridge en Gent in kaart hebben gebracht met behulp van een gewone tractor en een zogeheten GPR-radar.

Falerii Novi, radarbeelden van antieke stad, ATV

De onderzoekers gebruikten een gewone tractor/all-terrain vehicle om de grondradar over de akker te trekken die vandaag de dag Falerii Novi bedekt.

© Lieven Verdonck/Frank Vermeulen

Meer precisie met nieuwe techniek

De geavanceerde techniek maakt om de 12,5 centimeter radarbeelden, aan de hand waarvan een bodemkaart wordt opgesteld.

Op die kaart staan alle details die het eerste prototype van de GPR-radar niet wist op te pikken toen het in de jaren 1990 werd getest bij Falerii Novi.

Normaal zou het jaren duren om een antieke stad zo ver op te graven dat wegen en gebouwen te onderscheiden zijn.

Maar door de diepere aardlagen te scannen zijn de onderzoekers er binnen drie maanden in geslaagd om de 30,5 hectare grote stad (zo’n 45 voetbalvelden) in kaart te brengen.

Wegen, tempels en het theater zijn duidelijk te zien op het beeld, en de radar heeft zelfs waterleidingen gevonden – niet alleen langs de wegen, maar ook onder de huizen.

Falerii Novi, radarbeelden van antieke stad

Grondradar laat zien wat er onder de grond verborgen is:
1) Winkels
2) Tempel
3) Amfitheater
4) Marktplein
5) Openbaar badhuis
6) Groot onbekend monument
7) Tempel

© Lieven Verdonck/Frank Vermeulen

De onderzoekers kijken uit naar wat er in de toekomst nog meer mogelijk is, want GPR is ook geschikt om de bodem onder bijvoorbeeld moderne gebouwen te onderzoeken, waar wetenschappers niet zo maar hun schop in kunnen of mogen steken.