Als kersverse amateurarcheoloog met een metaaldetector heb je geluk als je een oude munt of een hoefijzer vindt. Maar de Deen Ole Ginnerup Schytz deed een grotere vondst toen hij op een akker van een vriend op zoek ging.
Hij deed een van de grootste goudvondsten uit de Deense geschiedenis, die vervolgens werd opgegraven door archeologen van de Vejlemusea.
Het ene na het andere fantastische gouden voorwerp werd uit de grond gehaald: Romeinse munten waarvan mooie sieraden werden gemaakt en rijkversierde gouden medaillons met runeninscripties en motieven die mogelijk uit de noordse mythologie afkomstig zijn.
Na klimaatramp begraven
De enorme schat, die destijds van onvoorstelbare waarde was, werd in de 6e eeuw n.Chr. in een langhuis begraven, waarschijnlijk door een rijke man.
‘Alleen iemand van de absolute elite kon zo’n schat bij elkaar krijgen,’ zegt onderzoeksleider Mads Ravn van de Vejlemusea.
Elektromagnetisme vindt de schat
Metaaldetectoren kunnen heel kleine metalen voorwerpen 15 tot 20 centimeter onder de grond opsporen en zelfs aangeven om welk soort metaal het gaat.
Als je een metaaldetector aanzet, gaat het belangrijkste deel van het apparaat – de ronde zoekspoel – aan het werk. De spoel vormt een magnetisch veld dat doordringt in de bodem.
Als het veld botst met bijvoorbeeld een begraven munt, genereert deze zijn eigen elektromagnetische veld, en dat wordt door de zoekspoel geregistreerd.
De metaaldetector analyseert het signaal van de zoekspoel en meet hoe lang het duurt voordat het signaal wordt teruggestuurd, dus hoe lang de munt erover doet om ‘op te laden’.
Op basis hiervan worden de grootte van de munt en het soort metaal – goud, zilver of iets anders – gedetecteerd. Ook stelt het apparaat vast hoe diep het metaal ligt.
De archeologen vermoeden dat de schat is begraven na 536 n.Chr., toen een grote vulkaanuitbarsting een wereldwijde klimaatramp veroorzaakte.
De daarop volgende hongersnood leidde tot onrust en oorlogen, en mensen begroeven waardevolle voorwerpen om ze te verstoppen of als offer om de goden gunstig te stemmen.