Vlakbij het dorpje Luzino in het noorden van Polen hebben archeologen een ‘massagraf voor vermoedelijke vampieren’ opgegraven.
Toen er een nieuwe weg aangelegd werd, vonden archeologen 450 skeletten bij een kerkhof. De hoofden van de lichamen waren afgehakt en met een munt in de mond tussen de benen gelegd. Dat is een bekend Pools begrafenisritueel om te voorkomen dat er een vampier opstaat uit de dood om te gaan spoken.
‘Vjesci’ (vampieren) zijn een bekend verschijnsel in het Poolse bijgeloof. De onderzoekers denken dat Poolse mensen al sinds de 16e eeuw bang zijn voor vampieren – bleke, levende doden die kort na de begrafenis opstonden uit hun graf. Ze zouden dan eerst hun eigen familie en buren aanvallen om hun bloed te drinken, en daarna ook andere nietsvermoedende burgers.
De vondst van maar liefst 450 skeletten is echter wel heel bijzonder, en laat zien hoe groot de angst voor de bovennatuurlijke wezens moet zijn geweest.
Het is onbekend hoeveel lichamen zijn onthoofd net nadat de persoon was overleden, en hoeveel skeletten weer zijn opgegraven om het lichaam van het hoofd te ontdoen.
Vruchtzak maakte van mensen vampieren
Volgens het Poolse bijgeloof waren baby’s die werden geboren in een vruchtzak gedoemd om na de dood een vjesci te worden. Dat kon alleen voorkomen worden als de vruchtzak werd bewaard en gedroogd zodat het kind het op zijn zevende kon eten.
Maar die methode werkte niet altijd, en als mensen op mysterieuze wijze ziek werden of vlakbij een verdachte vjesci overleden, moest het lichaam weer worden opgegraven om het hoofd af te hakken en een munt in de mond te stoppen – zodat de ziel verder kon reizen.
Vervolgens moest iedereen die door de vampieraanval ziek was geworden het bloed van het lijk drinken. Dan zouden ze weer beter worden, volgens het bijgeloof.
De archeologen denken dat de drie plekken met losse botten zijn gemaakt omdat de kerk weer grond nodig had voor nieuwe graven.
Door de munten die in de monden zaten, konden archeologen vrij makkelijk de onthoofdingen dateren. Een van de munten is duidelijk gemarkeerd met het jaartal 1846, dus waarschijnlijk werd het massagraf halverwege de 19e eeuw gemaakt.
Zelfs kinderen werden onthoofd
Naast de gebruikelijke manier van onthoofden werden bij ongeveer 30 procent van de skeletten ‘bakstenen naast benen, armen en hoofden geplaatst,’ vertelt de Poolse archeoloog Maciej Stromski, lid van het opgravingsteam. Waarschijnlijk was dat een verwoede poging om te voorkomen dat de doden konden opstaan uit hun graf.
De 450 skeletten werden gevonden in een massagraf waar ook drie graven met losse botten lagen. Sommige schedels werden niet tussen de benen van de lichamen gelegd, maar eindigden in deze rommelige graven.
Het is moeilijk om precies te bepalen waarom er zo veel mensen op deze manier werden begraven, maar volgens Stromski werd gedacht dat mensen die kort na een vermoedelijke vjesci overleden, ook een vampier konden zijn. Daarom kregen zij dezelfde begrafenis.
Het dorp werd mogelijk geteisterd door een dodelijke ziekte waaraan honderden stierven – en waar een vampier de schuld van kreeg.
Sommige graven zijn wel heel gruwelijk: ‘We vonden de resten van een onthoofde vrouw. Aan haar borst lag de schedel van een onthoofd kindje,’ vertelt Stromski.
Tot dusver blijft de gebeurtenis in het Poolse dorpje halverwege de 19e eeuw een raadsel.
Volgens de Poolse lokale autoriteiten duren de opgravingen nog tot september.