Wat was een bloedarend?

Als een vijand het aan de stok kreeg met de Vikingen en gevangen werd genomen, konden zijn laatste minuten volgens sommige bronnen erger zijn dan de dood.

Bloedarend

Een van de mogelijke afbeeldingen van een bloedarend staat op een steen in Gotland.

© Creative Commons

De bloedarend was een bloederige, wrede executiemethode die de Vikingen naar verluidt gebruikten bij vijanden die krijgsgevangen waren genomen.

In totaal kennen we acht Oudnoordse en één Latijnse middeleeuwse bron die de bloedarend noemen. Sommige vermelden alleen kort dat de Vikingen een soort arend op de rug van hun slachtoffer kerfden.

Andere bronnen zijn iets gedetailleerder en verklaren dat de Vikingen de ribben van de veroordeelde van achteren lossneden van de ruggengraat. Vervolgens werden de ribben opzij gebogen en werden de longen naar buiten werden getrokken en als twee arendsvleugels uitgespreid.

Een van de bronnen voor de bloedarend is te vinden in een werk van de bard Sigvat Thordarson (ca. 995-1045). Hij schrijft: ‘En Ivar, die in York woonde, sneed een adelaar uit de rug van Ælla.’

Methode was mogelijk

Of de gewelddadige methode daadwerkelijk heeft plaatsvonden, is onduidelijk, want er zijn nog nooit overblijfselen gevonden van iemand die het slachtoffer is geworden van een bloedarend. Maar de methode was in principe fysiek haalbaar.

In december 2021 publiceerde een onderzoeksteam van artsen, anatomisch experts en een historicus een studie waarin ze onderzochten of de bloedarend voor de Vikingen technisch mogelijk was.

De onderzoekers gebruikten onder andere computersimulaties van de uitgebreide verwondingen en concludeerden dat het met de wapens uit die tijd inderdaad kon.

Maar het slachtoffer zou waarschijnlijk sterven door verstikking of bloedverlies voordat het volledige ritueel kon worden uitgevoerd.