In 2021 vond een Engelsman met een metaaldetector in Norfolk iets wat volgens hem een Arabische dinar was. Nu blijkt uit onderzoek dat de munt niet alleen vals is, maar dat hij waarschijnlijk in de 9e eeuw door Vikingen is geslagen.
‘Het is heel ongewoon om zoiets te vinden – het is volkomen uniek,’ zegt Rory Naismith, hoogleraar vroeg-Engelse middeleeuwen aan Cambridge University. Hij zegt dat de Vikingen veel contact hadden met de moslimwereld en dat het daarom waarschijnlijk is dat zij de dinar die in Oost-Engeland gevonden is, hebben vervalst.
Valse munt was statussymbool
De valse munt is versierd met een parelrand en een ‘inscriptie’ van verticale lijnen op de voorkant en horizontale lijnen op de achterkant. Ook aan het eind van de lijntjes en tussen de horizontale lijnen staan parelrijen.
Het is een zeer abstracte imitatie van het Arabische schrift, dus het is waarschijnlijk een kopie van een kopie van een kopie van een dinar. De makers hebben de originele munt waarschijnlijk nooit gezien – en Arabieren zouden er zeker niet intrappen.
De Vikingen hielden van sieraden, vooral van zilver. En vrouwenkleding werd bijeengehouden met verschillende broches.
De munt is gedateerd tussen 780-850 n.Chr., en deskundigen in islamitische numismatiek hebben de munt die de inspiratie vormde voor de kopie gedateerd op de Abbasidische dynastie (770-820 n.Chr.).
De valse munt had een gat, zodat hij als hanger kon worden gedragen. Dit was heel gebruikelijk in de Vikingtijd en in Vikinggraven zijn honderden munten gevonden die als sieraad werden gebruikt, meestal van zilver en brons. Het was een makkelijke manier voor mensen om hun eigen sieraden te maken, want er was geen kennis of apparatuur voor nodig.
De sieraden waren een statussymbool voor de eigenaars, en onderzoek duidt erop dat ze daar niet eens echt voor hoefden te zijn.
De onderzoekers weten dat er onder de Vikingen een aardige handel in valse munten was ontstaan, en veel ervan waren van veel betere kwaliteit dan de gouden dinar van Norfolk. Archeologen kunnen ze vaak niet eens onderscheiden van de originelen.
De Zweedse numismaat Gert Ripsling schat dat 5 à 10 procent van alle Arabische munten die in Vikinggraven zijn gevonden, vals zijn.
Meeste munten kwamen uit het Midden-Oosten
Dat een Viking in Engeland mogelijk een valse Arabische dinar om zijn nek droeg, is dan ook niet verwonderlijk. Vooral in de vroege Vikingtijd kwamen de meeste munten in Noord-Europa uit het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Zo bestond ’s werelds grootste Vikingschat, gevonden op het Zweedse eiland Gotland, uit 14.295 munten, waarvan 98 procent Arabisch was.
Professor Naismith benadrukt echter dat er geen bewijs is dat er in die tijd Arabische handelsreizigers in Engeland waren. Daarom is het het meest waarschijnlijk dat de valse munt in Scandinavië is geslagen en vervolgens met een Viking naar Engeland is meegekomen.
De dinar uit Norfolk in Oost-Engeland is een valse munt, maar het goud waarvan hij geslagen is, is echt.