K. Patalon
Cieple vikingegrav

Verrassing: Poolse pronkgraven bevatten Vikingen

Volgens de archeologen behoorden de begraven Vikingen tot de kring rond de eerste koningsdynastie van Polen.

Toen archeologen vier skeletten onderzochten die waren opgegraven in het dorp Ciepłe in het noorden van Polen, keken ze verrast op.

De skeletten lagen in vier rijk uitgeruste grafkamers midden op een begraafplaats uit de 11e eeuw, toen het adellijke geslacht Piast het eerste vorstendom van Polen stichtte. De prachtige graven bevatten rijke geschenken, wapens en paardentuigen.

De doden waren Vikingen uit Denemarken

Eerst namen de onderzoekers daarom aan dat de doden Poolse edellieden uit de hofhouding waren, maar een strontium- en DNA-analyse van de restanten van de skeletten leverde een heel ander resultaat op.

‘De mannen bleken niet uit de staat Piast te komen, maar uit Scandinavië – waarschijnlijk Denemarken,’ legt archeoloog Sławomir Wadyl uit tegen HISTORIA.

De doden waren met andere woorden Vikingen en waarschijnlijk ervaren krijgers. Twee van de mannen waren rond de 50 jaar en een derde was ongeveer 25 op het tijdstip van overlijden. Van de vierde man is de leeftijd niet te bepalen, en de onderzoekers kunnen niet ophelderen hoe de vier Vikingen aan hun einde zijn gekomen.

Cieple vikingegrav
© Z. Ratajczyk

Bijzondere status in het gebied

Maar alles duidt erop dat ze een bepaalde status hadden, want de vier pronkgraven waren door een omheining gescheiden van de circa 60 andere graven.

In twee van de Vikinggraven vonden de archeologen kleine gewichtjes, die volgens Wadyl waarschijnlijk werden gebruikt om edelmetalen te wegen. Hij acht het heel goed mogelijk dat de vier Vikingen belasting inden van de handelaren in het gebied namens de eerste koning van Polen, Bolesław I, die in diezelfde tijd Ciepłe stichtte.

Gezanten van Knoet de Grote

De Poolse koning had nauwe banden met de Deense Vikingkoning Knoet de Grote – diens moeder was Bolesławs zus.

Daarom is het denkbaar dat Knoet de vier Vikingen naar Polen heeft gestuurd om Bolesław bij te staan. De prachtige graven duiden erop dat ze zich met succes van hun taak kweten.

Volgens Slawomir Wadyl is het zelfs mogelijk dat de vier Vikingen heersten over de nederzettingen in het gebied, dat extreem belangrijk was voor het jonge Poolse vorstendom. Ciepłe ligt vlak bij de rivier de Wisła, die met al zijn scheepvaart fungeerde als een van de belangrijkste handelsroutes uit die tijd.

Vikingesværd fra Cieple
© J. Szmit

Mogelijk nog meer Vikingen in Polen

Het type grafkamer waarin de Vikingen zijn begraven, is zeldzaam in Polen. Desalniettemin hebben de archeologen ze ook op andere plekken in Polen aangetroffen, maar niemand heeft tot dusver met zekerheid kunnen zeggen voor wie ze werden gebouwd.

‘We vermoedden wel dat sommigen van Scandinavische oorsprong waren, maar tot nu toe hadden we alleen grafgiften om dat uit op te maken,’ licht Slawomir Wadyl toe.

‘In Ciepłe hebben we echter voor het eerst paleobiologische bewijzen gevonden in de vorm van strontium- en DNA-analyses. En die wijzen voor veel van deze mensen op een Scandinavische, waarschijnlijk Deense herkomst.’