Runensteen waarschuwt voor het einde der tijden

Een Zweeds onderzoeksteam komt met een nieuwe duiding van de tekst op de beroemde runensteen van Rök uit de 9e eeuw.

De steen, die in de Zweedse streek Östergötland staat, bevat met 28 regels en 760 runen de langste runeninscriptie die ooit is gevonden.

In de 19e eeuw wisten onderzoekers de letters te ontcijferen, maar de boodschap is zo vaag dat de betekenis niet duidelijk is.

Nu hebben experts van de universiteiten van Uppsala, Göteborg en Stockholm een theorie opgesteld die mogelijk verklaart waarom de steen is geplaatst.

Ene Varinn kerfde de runen ter nagedachtenis aan zijn zoon Vámód. Die is volgens de tekst ‘ter dood veroordeeld door het lot’.

Volgens Henrik Williams, runoloog aan de universiteit van Uppsala, komt deze formulering alleen voor op de steen van Rök.

Vanwege de woordkeuze dachten de onderzoekers in de richting van de mythologie, en op meerdere plaatsen in de tekst wordt verwezen naar een mythologische gebeurtenis: Ragnarok, de ondergang van de wereld.

In de noordse mythologie wordt Ragnarok ingeluid door de strenge ‘fimbulwinter’. En juist in de tijd dat de steen van Rök verrees, was het nogal frisjes.

‘We weten dat zonnestormen in deze tijd de hemel rood kleurden en koude zomers veroorzaakten,’ aldus Henrik Williams.

De onderzoekers vermoeden dat Varinn geloofde dat Odin Vámód tot zich had geroepen omdat Ragnarok aanstaande was.