Noors echtpaar vond Viking in de achtertuin
Ze wilden een uitbouw aan hun huis bouwen, maar ineens stonden ze midden in een 1000 jaar oud graf. Archeologen beschrijven het graf en de prachtige inhoud als zeer zeldzaam.
Een echtpaar in de Zuid-Noorse plaats Setesdal was van plan om deze zomer een kleine uitbouw aan hun huis te bouwen. Maar dat zal moeten wachten. Toen echtgenoot Oddbjørn Holum Heiland in de grond begon te graven, stuitte hij op een grote, langwerpige steen net onder de bovenste laag grond.
Hij dacht er niet bij na, verwijderde de steen gewoon en ging verder met zijn graafmachine.
Maar toen zag hij plotseling iets van metaal verschijnen.
‘Ik keek ernaar en vond dat het veel leek op een zwaardblad. En toen ik de bak van de graafmachine leegde, viel het zwaard eruit,’ vertelt hij aan sciencenorway.no.
Setesdal ligt ruim 100 kilometer ten noorden van Kristiansand. Archeologen van de provincie werden erbij gehaald en al snel werd duidelijk dat Heiland niet alleen een zwaard had gevonden, maar een heel Vikinggraf in de achtertuin van het gezin.
Graf bevat veel meer dan een zwaard
Toen archeologen het zwaard bekeken, was het niet moeilijk om het te dateren vanwege de unieke vorm. De kling van het zwaard is 70 cm lang, maar het gevest is het bijzondere. Dat is gemaakt in een stijl die eind 9e en begin 10e eeuw in de mode was.
‘Het is een zeer zeldzame vondst, echt geweldig,’ zegt archeoloog Joakim Wintervoll, die er als een van de eersten bij mocht.
Na de ontdekking van het zwaard begonnen archeologen dieper te graven in de achtertuin van het echtpaar en al snel werd duidelijk dat dit een Vikinggraf moest zijn.
Het graf in Setesdal bevatte ook een lans, vergulde glazen kralen, een gesp en een bronzen broche. De broche werd gebruikt om een mantel op zijn plaats te houden en beeldt een dier af – wat gewoon was bij de Vikingen.
Het zwaard lag in tweeën, maar was verder in goede staat.
‘Het komt zelden voor dat we wapengraven uit de Vikingtijd ontdekken. Dit graf is rijker dan we gewend zijn, en de artefacten zijn beter bewaard gebleven,’ zegt Jo-Simon Frøshaug Stokke, archeoloog aan het Museum voor Cultuurgeschiedenis in Oslo, die Wintervoll bijstond in het onderzoek.
De archeologen twijfelen er niet aan dat de sieraden aan een man toebehoorden.
‘Als we wapens zien, denken we aan een man en als we sieraden zien, denken we aan een vrouw. Maar dat is een moderne indeling,’ zegt Stokke. ‘De Vikingen droegen graag sieraden. Het is helemaal niet uniek om sieraden in het graf van een man te vinden.’
De steen die het graf afdekte, is circa 50 x 100 cm. Het wapen lag vlak onder de steen, en waarschijnlijk is het al meer dan 1000 jaar onaangeroerd.
Graven stonden voor landerijen
Het graf was niet bijzonder groot, maar de grafsteen heeft een bepaalde afmeting. Zo’n graf was bedoeld om te laten zien dat de mensen die hier woonden een lange familiegeschiedenis in het gebied hadden en dus een natuurlijke aanspraak op het land.
Archeologen weten dat er in de Vikingtijd een verzameling kleine boerderijen was op 100-150 meter van het graf. Het kan daarom gebouwd zijn ter nagedachtenis aan een van de eigenaren van de boerderijen.
Het graf in Setesdal vertoont geen sporen van een grafheuvel, die vaak te zien is boven op veel Vikinggraven, maar het is goed mogelijk dat de langwerpige steen oorspronkelijk rechtop stond en dus zichtbaar was in het landschap.
Het enige wat de archeologen nog niet hebben gevonden in het graf is een skelet, dat hun iets zou kunnen vertellen over de leeftijd van de overledene. Daarom willen ze volgende week verdergaan met de opgraving.
De vondsten kunnen er echter op wijzen dat het lijk is verbrand, dus de archeologen verwachten geen botten te vinden.
‘Het meeste organische materiaal is waarschijnlijk weg, maar we hopen een klein botje te vinden,’ zegt archeoloog Jo-Simon Frøshaug Stokke.