De Noorse archeoloog Haakon Shetelig wachtte in 1906 en opnieuw in 1912 een bittere teleurstelling toen hij grote opgravingen verrichtte bij de grafheuvel Salhushaug in het westen van Noorwegen. Alles wat hij vond waren 15 houten schoppen en enkele pijlpunten.
Nu blijkt dat hij eenvoudigweg niet diep genoeg heeft gegraven.
In juni 2022 deden archeologen de heuvel opnieuw aan, en deze keer hadden ze bodemradar bij zich. Ze zagen de contouren van een Vikingschip van 20 meter lang, dat doet denken aan het Osebergschip, het grootste en best bewaarde Vikingschip ter wereld.
Tot nu toe hebben de archeologen hun resultaten niet aan de grote klok gehangen om de tijd te hebben om het onderzoek af te ronden:
‘We zijn hier al een jaar mee bezig, dus we zijn vrij zeker van onze bevindingen,’ zegt Håkon Reiersen, archeoloog van het archeologisch museum van de universiteit van Stavanger en leider van de opgraving.
Volgens de archeologen heeft het pas ontdekte Vikingschip veel gemeen met het schip van Storhaug, dat hier is afgebeeld.
Bodemradar doet het weer
De vondst was mogelijk dankzij bodemradar, een technologie die met behulp van radiogolven een beeld opbouwt van wat er onder het aardoppervlak schuilgaat.
Deze radar wordt al sinds de jaren 1970 gebruikt in de archeologie, maar heeft vooral de laatste jaren tot veel belangwekkende ontdekkingen geleid – niet in de laatste plaats in Noorwegen, waar het eerste nieuwe Vikingschip in meer dan 100 jaar in 2018 door bodemradar werd ontdekt in de omgeving van Gjellestad.
Het pas ontdekte Salhushaug-schip lijkt op andere Vikingschepen uit Noorwegen.
‘De bodemradarsignalen tonen duidelijk de vorm van een 20 meter lang schip. Het is vrij breed en doet denken aan het Osebergschip,’ zegt Reiersen.
Met behulp van bodemradar en opgravingen hebben de archeologen tot nu toe drie Vikingschepen gevonden in Karmøy in West-Noorwegen. Vanuit die plaats bracht Vikingkoning Harald Schoonhaar Noorwegen rond 900 bijeen.
Het schip is gevonden in Karmøy en is het derde Vikingschip dat in het gebied is gevonden. Eerder lokaliseerden archeologen het Storhaug-schip, gemaakt in 770 en 10 jaar later gebruikt als grafschip, en het Grønhaug-schip uit 780, dat 15 jaar later werd begraven.
Het was nog niet mogelijk om het nieuwe schip te dateren, maar de archeologen vermoeden dat ook dit schip dateert uit de late 8e eeuw.
Het schip heeft bovendien een link met het Storhaug-schip, want bij beide is een grote ronde steen gevonden, die de Vikingen vermoedelijk gebruikten voor offers.
Karmøy was epicentrum van scheepsgraven
De drie Vikingscheepsgraven in Karmøy laten volgens Reiersen zien dat hier de eerste Vikingkoningen woonden. De begraafplaatsen van de bekendere Vikingschepen Oseberg en Gokstad zijn van iets latere datum, te weten 834 en ca. 900.
‘Zo’n grote concentratie scheepsgraven vinden we nergens anders,’ zegt Reiersen.
De archeoloog uit Stavanger denkt ook dat de traditie in dit gebied is ontstaan, gezien de vondst van drie scheepsgraven zo dicht bij elkaar. Van hieruit verspreidde het gebruik zich naar de rest van Noorwegen en vervolgens naar heel Scandinavië.
De archeologen willen nu een opgraving verrichten om de staat van het schip en hopelijk zijn ouderdom vast te kunnen stellen.
De bodemradar wordt langzaam over de grond gereden. Er gaat geen schep de bodem in.