Spionagesatellieten uit Koude Oorlog onthullen 400 Romeinse forten in de woestijn

Beelden die onlangs zijn vrijgegeven kunnen onze perceptie van het Romeinse Rijk veranderen.

Satellitbilleder

Vier van de Romeinse forten die werden gefotografeerd in het kader van het Corona Project van het Amerikaanse leger.

© Figure by Antiquity/Jesse Casana, David D. Goodman & Carolin Ferwerda. Imagery courtesy U.S. Geological Survey

Er zijn bijna 400 voormalige Romeinse forten ontdekt in het huidige Syrië en Irak, dankzij een reeks vrijgegeven satellietfoto’s die in de jaren 1960 en 1970 zijn gemaakt.

Onderzoekers denken nu dat de ontdekking van de oude bouwwerken in de tot voor kort geheime beeldarchieven een aantal bestaande theorieën over de oostgrens van het Romeinse Rijk in twijfel kan trekken.

De satellieten werden tijdens de Koude Oorlog door het Amerikaanse leger gebruikt voor surveillance, als onderdeel van hun eerste spionagesatellietprogramma, het zogeheten Corona Project van 1960 tot 1972.

Een van de eerste in zijn soort

De Amerikanen slaagden erin om een groot deel van het aardoppervlak met hoge resolutie vast te leggen vanuit de ruimte. De onlangs openbaar gemaakte gegevens blijken een theorie uit 1934 in twijfel te trekken.

Destijds voerde de Franse archeoloog en missionaris Antoine Poidebard een van ’s werelds eerste archeologische luchtonderzoeken uit, waarbij hij 116 forten uit het Romeinse tijdperk ontdekte in het huidige Syrië en Irak.

Op basis van zijn onderzoek in de jaren 1920 concludeerde de Franse archeoloog dat de gebouwen waarschijnlijk dienden als een sterke verdedigingslinie tegen bedreigingen vanuit het oosten.

Maar nu blijkt dat de in totaal 396 recenter ontdekte Romeinse bouwwerken in het gebied geen duidelijk noord-zuid patroon volgen en in plaats daarvan verspreid liggen over het gebied.

Daarom denken onderzoekers van het Dartmouth College in de VS dat de gebouwen niet dienden als een ondoordringbare verdedigingslinie, maar een ander hoofddoel hadden.

Zo werd Rome een supermacht

Kort
© Wikimedia Commons/ HISTORIE

Scipio Africanus 236-183 v.Chr.

De Romeinen hebben het Italiaans Schiereiland al onderworpen als Scipio de Carthagers verslaat in de Tweede Punische Oorlog (218-201 v.Chr.). Nu is Rome oppermachtig in het Middellandse Zeegebied en is Noord-Afrika aan de beurt.

Kort
© Wikimedia Commons/ HISTORIE

Julius Caesar 100-44 v.Chr.

Na een grootschalige veldtocht verslaat Julius Caesar de Germanen in het noorden en lijft hij Gallië, het huidige Frankrijk, in. Het Romeinse Rijk strekt zich nu uit tot het Kanaal en de Rijn.

Kort
© Wikimedia Commons/ HISTORIE

Trajanus 53-117 n.Chr.

Als laatste grote veroveraar breidt keizer Trajanus het rijk uit in Oost-Europa en het Midden-Oosten. Onder hem beslaat het Romeinse Rijk maar liefst 5 miljoen km² – een grondgebied dat vandaag de dag 48 verschillende landen omvat.

Omdat de gebouwen zo dicht bij elkaar staan, denken onderzoekers dat ze waarschijnlijk werden gebouwd om troepen in het gebied te beschermen en vooral om het verkeer van handelsgoederen tegen te gaan, dus om handelsroutes te beveiligen.

Het Romeinse Rijk was een van de meest dominante in de geschiedenis, met het Middellandse Zeegebied, het Midden-Oosten, de Zwarte Zee, Zuid-Europa, een groot deel van West-Europa en Noord-Afrika in zijn macht.

Onderzoekers denken dat het Romeinse Rijk op zijn hoogtepunt een gebied van 5 miljoen vierkante kilometer besloeg, verspreid over 48 moderne landen.

De ontdekte gebouwen zijn vermoedelijk gebouwd tussen de 2e en 6e eeuw n.Chr.

Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Antiquity.