D. Herdemerten/Hannibal21/Wikimedia Commons & Historic England/Bridgeman Images
Romeins toilet, toiletborstel

Schijtverhaal: Romeinen veegden billen af met spons op een stok

In het Romeinse Rijk poepte iedereen in het openbaar en veegden mensen hun billen af met een in azijn gedrenkte zeespons. Pas ver in de 19e eeuw kregen we wc-papier – vol splinters.

Als de Romeinen hoge nood hadden, was de redding meestal nabij. De steden telden talloze openbare toiletten, waar de mensen op banken naast elkaar elk in hun eigen gat hun behoefte deden.

Voor het afvegen gebruikten ze een stok met daarop een dot wol of een natuurspons, die door duikers van de zeebodem was gehaald.

Om de spons na gebruik schoon te maken, werd hij in een klaarstaande emmer azijn gedompeld. Of een spons door meerdere mensen achter elkaar werd gebruikt, is een punt van discussie.

Uit opgegraven toiletten – bijvoorbeeld in de havenstad Ostia, 35 kilometer ten zuidwesten van Rome – blijkt dat de Romeinen de spons ook schoonspoelden in een goot met stromend water. De goot liep in de vloer voor de rij zitplaatsen langs en kreeg net als de toiletten zijn water uit de uitgebreide watervoorziening van de stad.

Etrusken bedachten openbaar toilet

De oudst bekende toiletgebouwen in Rome stammen uit de 5e eeuw v.Chr. De Romeinen namen het idee van openbare toiletten over van de Etrusken, een Italiaans volk dat rond 300 v.Chr. samensmolt met de Romeinen.

Tot die tijd gooiden de Romeinen de inhoud van de po in de goot.

Romeins toilet

De Romeinen kenden weinig poepschaamte. Het was de normaalste zaak van de wereld om je behoefte in het openbaar te doen.

© Fubar Obfusco/Wikimedia Commons

Het was dan ook praktisch en hygiënisch om openbare toiletten te bouwen om de menselijke ontlasting op te vangen en via het stedelijke riool af te voeren.

De ontwikkeling van echt toiletpapier begon in China. Al in de 5e eeuw gebruikten de Chinezen toiletpapier, en in de 14e eeuw was de ontwikkeling zo ver dat de keizerlijke familie geparfumeerd papier gebruikte om het achterwerk af te vegen.

In de westerse wereld brak toiletpapier pas echt door in de jaren 1850. Het papier was echter vaak ruw en soms zaten er splinters in. Pas in de 20e eeuw kregen we het zachte toiletpapier dat we nu kennen.