Meer dan 100 jaar geleden ontdekten archeologen een Romeins legerkamp in Haltern in het westen van Duitsland.
Sindsdien is de plek zo goed uitgekamd dat museummedewerkers het kampleven konden documenteren zoals dat 2000 jaar geleden was, toen het kamp werd gebouwd onder keizer Augustus
Maar ondanks jaren van rigoureus onderzoek blijft het kamp verrassen. Onlangs vonden archeologen iets wat ze nog nooit eerder hadden gezien: er stonden tempels in het kamp.
Van de twee gebouwen die ooit de tempels vormden, zijn alleen de lemen fundamenten over.
Die waren al eerder blootgelegd, maar archeologen namen ten onrechte aan dat de gebouwen werden gebruikt als schola: vergaderzalen.
Het nieuwe onderzoek toont echter aan dat de gebouwen volgens hetzelfde patroon waren gebouwd als de zuilentempels in Romeinse steden.
En dat niet alleen: tussen de twee tempels bevond zich een offerput, die waarschijnlijk werd gebruikt voor dierenoffers.
Nieuw licht op Romeinse religie
De ontdekking is belangrijk, omdat het de eerste keer is dat de overblijfselen van een plaats van aanbidding in een Romeins legerkamp zijn blootgelegd.
Helaas weten de archeologen niet aan welke godheid de tempels waren opgedragen. Het ligt voor de hand dat de cultus van Mithra het populairst was onder de legionairs. Historici zijn het er echter over eens dat deze cultus onder soldaten pas echt van de grond kwam rond 80 n.Chr.
Volgens de archeologen werd het kamp in Haltern rond 16 n.Chr. verlaten, enkele jaren nadat de Romeinen, onder wie een legioen uit dit kamp, een smadelijke nederlaag leden tegen de Germanen tijdens de Varusslag in 9 n.Chr.
‘Het geloof van de Romeinse soldaten speelde tot nu toe een ondergeschikte rol in ons werk. Maar de komende maanden onderzoeken we het mysterie achter deze bijzondere vondst,’ zegt dr. Barbara Rüschoff-Parzinger, hoofd van de culturele afdeling van het regionale Landwirtschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL).
Het fundament van de tempel is te zien als verkleuringen in de grond.