Flamma’s helm had twee kijkgaatjes, zodat de drietand van de retiarius zijn ogen niet kon raken.
1. Flamma was verknocht aan de arena
Duizenden gladiatoren lieten het leven in de vele arena’s van het Romeinse Rijk – arm, onbekend en veracht.
Een bijzondere uitzondering was de gladiator Flamma, die zich in de periode rond 50 n.Chr. letterlijk een weg vocht naar rijkdom en roem.
Flamma kwam uit de provincie Syria. Waarschijnlijk werd hij zoals de meeste van zijn strijdmakkers als slaaf aan een gladiatorenschool verkocht.
De meeste nieuwe gladiatoren overleefden niet meer dan twee tot drie gevechten in de arena, en zelfs de beste vonden na 10 à 12 gevechten de dood.
Zo niet Flamma. Hij was een zogeheten secutor, die was uitgerust met een kort zwaard, een groot schild en een helm.
Een secutor vocht tegen een retiarius, die lichtbewapend was met een net en een lange drietand.
Om te winnen van deze bliksemsnelle vijand, moest de zware secutor geweldig sterk zijn – en dat was Flamma dan ook.
Volgens de inscriptie op zijn graf voerde Flamma 34 gevechten, waarvan hij er 21 won. Dat is het grootste aantal overwinningen in de Romeinse geschiedenis.
Ook vertelt de inscriptie dat negen gevechten van de gladiator onbeslist eindigden en dat hij vier keer verloor.
Alle vier de keren was het publiek zo enthousiast over de inzet van Flamma dat het hem gratie verleende – missio.
De vele overwinningen hebben Flamma ongetwijfeld veel geld opgeleverd. Maar hij kreeg ook de kans om een prijs te winnen die voor de meesten veel waardevoller was: vrijheid.
Niet minder dan vier keer werd Flamma een symbolisch houten zwaard – een rudius – aangeboden als teken dat hij de arena als vrij man kon verlaten.
Maar elke keer bedankte hij – de arena was zijn leven. Volgens zijn grafsteen stierf de grote gladiator op 30-jarige leeftijd. Of hij in een gevecht werd gedood, is niet bekend.
Plus Het aantal overwinningen geeft aan dat Flamma fysiek en mentaal supersterk was.
Zijn carrière duurde 13 jaar. De meeste gladiatoren hielden het maar een paar jaar vol in de arena.
Voor zover bekend is hij de enige gladiator die vier keer bedankte voor de vrijheid.Min
Vier gevechten overleefde Flamma slechts doordat hem gratie werd verleend.
Als secutor had Flamma een schild en een helm als bescherming.
De retiarius, zijn opponent, had vrijwel geen bescherming en was daardoor een relatief gemakkelijke vijand.
Toen de gladiator Urbicus op zijn 22e stierf, richtte zijn vrouw een grafsteen voor hem op.
2. Urbicus bereikte in recordtijd de top
Met zijn status van primus palus, de hoogste categorie voor gladiatoren, behoorde Urbicus (ca. 250 n.Chr.) tot de elite binnen de arena. Op een leeftijd van 22 jaar had hij al 13 gevechten overleefd.
Om de titel primus palus zo jong te krijgen, moet Urbicus een buitengewone gladiator zijn geweest. Het lijkt erop dat het succes hem overmoedig maakte.
Goede gladiatoren konden soms zelf bepalen of een overwonnen tegenstander mocht blijven leven of moest sterven.
Het verhaal gaat dat Urbicus ooit een gladiator liet leven, van wie hij in een later gevecht in de arena verloor. Op zijn grafsteen staat dan ook:
‘Mijn advies is de man die je hebt verslagen altijd te doden.’
- Plus/min Urbicus werd al heel jong een elitegladiator. Hij werd op zijn 22e gedood – mogelijk door een gladiator die hij eerder had verslagen.
In 71 v.Chr. werd Spartacus’ slavenleger verslagen door de Romeinse legerleider Crassus.
3. Spartacus ging de strijd aan met een supermacht
De beroemdste gladiator van het Romeinse Rijk vocht nooit in een arena, maar ging de geschiedenis in als een succesvolle rebellenleider.
Spartacus (ca. 111 v.Chr.) was mogelijk gedeserteerd uit het Romeinse leger toen hij werd opgepakt en als slaaf verkocht aan een gladiatorenschool.
Hij wist echter samen met bijna 80 medegevangenen te ontsnappen van de school.
Keer op keer triomfeerde Spartacus over de troepen van Rome, en op het laatst telde zijn leger wel 120.000 ontsnapte slaven.
In 71 v.Chr. werd het leger van Spartacus verslagen en kwam hijzelf om.
- Plus/min Als legeraanvoerder was Spartacus onovertroffen. Hij won voor zover bekend geen gevechten in de arena.
Gevechten met wilde dieren waren een vast onderdeel van het spektakel in de arena.
4. Carpophorus was de schrik van roofdieren
Gladiatorengevechten waren niet het enige wat de arena had te bieden.
Gevechten met dieren waren ook populair – en gevaarlijk. De beste dierenvechter oftewel venator was Carpophorus.
Volgens de dichter Martialis doodde de gladiator in één gevecht een beer, een leeuw en een luipaard, en doodde hij in een ander gevecht 20 wilde dieren. Zijn fans noemden hem Hercules.
- Plus/min Doodde veel gevaarlijke dieren met zijn speer. Roofdieren zijn minder gevaarlijk dan gladiatoren.
Commodus droeg net als de mythische held Hercules een leeuwenhuid en vocht met een knuppel.
5. Commodus versloeg iedereen
Gemeten in aantal overwinningen was keizer Commodus (161-192) het meest succesvol.
Naar eigen zeggen won hij zo’n 1000 gevechten, gekleed als de held Hercules. Dat cijfer is sterk overdreven.
Bovendien durfde geen enkele gladiator al te veel weerstand te bieden aan de machtigste man van Rome.
- Plus/min Kon als boogschutter de kop van een rennende struisvogel afschieten. Zijn gevechten met dieren en mensen waren deels in scène gezet.