In Noord-Turkije is een opmerkelijke vondst gedaan. 100 kilometer van de Zwarte Zeekust zijn in de ruïnes van de Romeinse stad Hadrianapolis de resten van een gezichtsmasker opgedoken.
Het masker, dat dateert uit de 2e eeuw, maakte deel uit van een helm die waarschijnlijk verzilverd of verguld was.
Er zijn tot nu toe zeer weinig voorbeelden van ruitermaskers opgegraven, omdat alleen de Romeinse elite ze droeg.
De helm was wellicht van een officier van de equites romani – de Romeinse cavalerie. Het masker werd gedragen door ruiters met een hoge status binnen het Romeinse leger en werd gebruikt tijdens de ruiterspelen hippika gymnasia.
Die werden gehouden voor een groot publiek – zowel om de vaardigheid van de cavaleristen met zwaard en lans te trainen als om de inwoners van de provincie te vermaken.
Ruitermaskers of gezichtshelmen uit de Romeinse tijd zijn zeer fraai. In 1915 werd bij Nijmegen een zeer goed geconserveerd exemplaar opgegraven.
Ooggetuige zag maskers in actie
De Griekse filosoof Arrianus beschreef rond 136 hoe deze helmen werden gebruikt tijdens de spelen:
‘De ruiters komen volledig gepantserd binnen (op de paradeplaats, red.). Degenen met een hoge rang of speciale vaardigheden dragen een vergulde helm van ijzer of brons om de aandacht te trekken. In tegenstelling tot een strijdhelm bedekt deze niet alleen het hoofd en de wangen, maar is hij zo gemaakt dat hij het hele gezicht van de ruiter bedekt – met spleetjes voor de ogen.’