Carrièregids: Caesars 9 adviezen om de top te bereiken

De weg naar de top was zwaar voor Julius Caesar. Dankzij een ijzeren wil, een voorliefde voor opscheppen en een exotische koningin schopte hij het van militair tot dictator. Dit zijn de beste tips van de Romeinse generaal om naar de bovenste sport van de carrièreladder te klimmen.

Caesars tip voor jou: Ben je niet de erfgenaam van de directeur van een groot bedrijf, zoek dan een rolmodel om van te leren.

© Louvre/Bridgeman Images & Illustration by Kava Giuseppe

Bazuin rond hoe goed je bent

Caesar stak er veel energie in om zichzelf neer te zetten als een succesvolle, zegerijke veldheer.

Zijn memorabele commentaar nadat hij in 47 v.Chr. het leger van Pharnaces II van Pontus had verslagen bij de Slag om Zela, laat duidelijk zien hoe goed Caesar zichzelf kon verkopen.

Volgens de Griekse historicus Appianus schreef Caesar een brief aan de Romeinse Senaat met de woorden ‘Veni, vidi, vici’ (ik kwam, ik zag, ik overwon). Zo wilde hij zijn vijanden in Rome duidelijk maken dat hij op het slagveld onovertroffen was.

Caesar liet zich ook graag huldigen met grote optochten. Dat bleek datzelfde jaar na zijn zege bij Alexandrië in Egypte.

Cleopatra en hij voeren met 400 schepen in processie over de Nijl om de triomf te vieren.

Caesar ging tekeer op het slagveld

Met name drie grote veldslagen waren bepalend voor de politieke carrière van de veldheer:

  • Slag bij Alesia Door zijn zege op de Gallische stammen kon Caesar in 52 v.Chr. heel Gallië veroveren en verschoof de grens van de Romeinse Republiek tot boven de Rijn.

  • Slag bij Thapsus In 46 v.Chr. won Caesar tijdens de burgeroorlog, die duurde van 49 tot 45 v.Chr., een beslissende slag in Tunesië. Daarmee kwam hij een grote stap dichter bij de alleenheerschappij in Rome.

  • Slag bij Munda Slechts een jaar later boekte de generaal de belangrijkste militaire zege in zijn carrière. Hij won in Spanje de laatste slag van de burgeroorlog en werd hierna dictator in Rome.

Caesars tip voor jou: Vertel je baas en je collega’s over je successen op het werk, dan respecteren ze je meer.

Schat jezelf op waarde

In 75 v.Chr. werd Caesar op de Egeïsche Zee gevangengenomen door Siciliaanse piraten.

Volgens de Griekse schrijver Plutarchus lachte de Romein de piraten uit toen ze 20 talenten zilver aan losgeld vroegen – zo’n 500 kilo. ‘Ze hadden geen idee wie ik was,’ aldus Caesar.

Hij eiste daarom dat het losgeld verhoogd werd tot 50 talenten. Zo’n groot bedrag zou zijn politieke tegenstanders in Rome imponeren.

De verbaasde piraten accepteerden zijn eis zonder verder onderhandelen, en Caesar stuurde zijn mannen op pad om het zilver te regelen.

Plutarchus vertelt dat de komende alleenheerser zich intussen meer als leider dan als gevangene gedroeg.

Zo gebruikte hij de tijd om speeches te schrijven, waar de piraten vervolgens naar moesten luisteren.

Caesars tip voor jou: Zet hoog in bij salarisonderhandelingen, dan ziet je baas je als een aanwinst voor het bedrijf.

Caesar liet zilveren munten slaan na zijn machtsovername.

© Tnterfoto/Imageselect

Zoek al vroeg een succesvol rolmodel

Hoewel Gaius Julius Caesar in 100 v.Chr. werd geboren in een adellijk geslacht, lag een toekomst als alleenheerser over de Romeinse Republiek niet voor de hand.

Hij groeide op in een arbeiderswijk in het oosten van Rome, nabij het latere Colosseum, en zijn vader schopte het slechts tot proconsul in de provincie Asia – nu West-Turkije.

Caesar vond zijn inspiratie voor een politieke topcarrière echter bij een ander familielid: zijn oom Gaius Marius.

Deze was destijds een van de succesvolste staatslieden en generaals van Rome, die o.a. het Romeinse leger hervormde en uitbreidde.

Hij werd wel zeven keer verkozen tot consul in Rome – het hoogste politieke ambt van de stad.

Caesar begon in het leger, maar keerde in 78 v.Chr. terug naar Rome, waar hij zijn politieke loopbaan aanving door te werken als advocaat.

Caesars tip voor jou: Ben je niet de erfgenaam van de directeur van een groot bedrijf, zoek dan een rolmodel om van te leren.

Streef er altijd naar nummer 1 te zijn

In 61 v.Chr. stak Caesar met zijn legionairs de Franse Alpen over. Het leger was op weg naar Hispania Ulterior, de Romeinse provincie in het midden en zuiden van Spanje, waarvan Caesar tot gouverneur was gekozen.

Onderweg passeerde het leger een klein, onooglijk plaatsje. De mannen van Caesar schoten in de lach bij de aanblik, en een van hen zei sarcastisch:

‘Ik weet zeker dat zelfs hier mensen zijn die alleen genoegen nemen met een hoge positie. Ook hier zal worden gestreden om de belangrijkste te zijn en is er rivaliteit tussen de zogenaamde grote mannen.’

Zijn uitspraak leidde tot veel hilariteit onder de andere soldaten, terwijl die langs het slaperige dorpje marcheerden. Maar Caesar lachte niet.

Volgens Plutarchus keerde hij zich naar de grinnikende soldaten om en zei: ‘Ik verzeker jullie ervan dat ik liever de eerste man ben hier, dan de nummer twee in Rome.’

Caesars tip voor jou: De leiding hebben over een klein groepje is beter dan geen beslissingsbevoegdheid hebben in een groter geheel.

Kies je moment

Caesar was het grootste deel van zijn carrière in dienst van de Romeinse Republiek. Toen de Senaathem wilde dwingen zijn militaire macht op te geven, stond hij voor de moeilijkste keuze van zijn leven.

Toen de Gallische Oorlogen in 50 v.Chr. voorbij waren, beval de Senaat dat Caesar terug naar huis kwam en zijn militaire macht opgaf. Caesar weigerde dat, tenzij zijn

rivaal Pompeius, de lieveling van de Senaat, ook zijn leger zou opgeven.

En zo stond Caesar op 10 januari 49 v.Chr. met zijn 6000 legionairs bij de rivier de Rubicon in Noord-­Italië.

De rivier vormde de grens tussen de Gallische provincie in het noorden, waar Caesar heerste, en de Romeinse Republiek in het zuiden waar de Senaat de baas was, met Pompeius als leider.

Caesar wist dat het oversteken van de rivier een burgeroorlog zou ontketenen. Daarbij was het leger van de Senaat twee keer zo groot – al hadden Caesars troepen meer ervaring.

Een nederlaag zou hem de kop kosten, maar deed hij niets, dan zou hij zijn militaire en politieke macht kwijtraken.

Terwijl Caesar nadacht, hoorde hij een herdersfluit een geluid maken dat klonk als een oproep aan de troepen om verder te gaan, aldus Plutarchus.

‘Dat moet een teken van de goden zijn. De teerling is geworpen!’ zou Caesar hebben geroepen toen hij de rivier overstak.

De burgeroorlog was een feit. Hoewel Caesars kansen in het begin niet goed leken, won hij uiteindelijk de strijd, waarna hij de titel van dictator kreeg.

Caesars tip voor jou: Durf jij veel op het spel te zetten om nog meer te winnen? Grijp dan je kans als die zich voordoet.

Door de Rubicon over te steken, riskeerde Caesar alles om de baas te worden.

© Alamy/Imageselect

Ga voorop

Hoewel Caesar het opperbevel had over ruim 50.000 soldaten – en leed aan migraine en epilepsie – leefde hij tijdens veldtochten als een gewone soldaat.

‘Hij marcheerde eindeloos, at eenvoudig voedsel, sliep buiten en verdroeg elke kwaal,’ vertelt Plutarchus.

Volgens Plutarchus pushte Caesar zichzelf omdat dat hem kracht gaf. Ook won hij er de loyaliteit van zijn soldaten mee.

Zij gingen voor hem door het vuur en vormden daardoor een waar superleger: ondanks slecht weer of een lege maag marcheerden ze sneller dan alle anderen, omdat hun leider vooropging.

Een gemiddeld Romeins leger vorderde 14 km per dag – dat van Caesar wel 30.

Caesars tip voor jou: Wil je dat je werknemers doen wat je zegt, geef dan het goede voorbeeld.

Bestudeer je concurrenten

Tijdens de invasie van Engeland in 55 v.Chr. maakte Caesars leger kennis met de strijdwagen.

In zijn memoires beschrijft de generaal hoe de Britse wagenmenners ‘alle kanten op rijden en speren werpen, terwijl de paarden en het lawaai van de wielen grote verwarring stichten’.

Caesar hield echter het hoofd koel en versloeg de Engelsen – ook al beschikten die over 4000 strijdwagens.

Ondanks zijn fascinatie gebruikte Caesar de rijdende oorlogsmachines zelf niet. Wel nam hij een andere uitvinding mee uit Engeland.

Tijdens de burgeroorlog bouwde hij een boot van hout en huid na die hij daar had gezien. Daarmee konden zijn troepen een rivier in Spanje oversteken om bij hun voorraden te komen.

Caesars tip voor jou: Wees niet te trots om ideeën van anderen over te nemen, ook als ze een lagere positie hebben dan jij.

Gebruik het bed

Soms wordt een politieke of militaire strijd in de slaapkamer beslist. Die les leerde Caesar al jong en paste hij regelmatig toe.

Reeds op de leeftijd van 16 jaar leerde Caesar de macht van de slaapkamer kennen.

Zijn huwelijk met de edelvrouw Cornelia werd gesloten om het bondgenootschap tussen haar vader, Lucius Cornelius Cinna, en Caesars oom, Gaius Marius, te versterken. Door deze nauwe band konden ze samen een vuist maken tegen de dictator Sulla.

In 48 v.Chr. liet Caesar zien dat hij had geleerd van die ervaring, toen hij een affaire begon met de Egyptische koningin Cleopatra.

Zij fungeerde als een pion in een machtsspel tussen Caesar en haar broer, Ptolemaeus XIII. Deze jonge koning had Pompeius, Caesars vijand, onthoofd om de vriendschap te winnen van de Romein.

Caesar betreurde de dood van zijn rivaal echter en verenigde zich uit wraak met Cleopatra – tegen de koning. Samen versloegen ze in 47 v.Chr. Ptolemaeus’ troepen in de Slag bij de Nijl, waarna Cleopatra in Egypte op de troon kwam.

Er zijn echter sterke aanwijzingen dat de relatie niet puur strategisch was, maar dat er ook sprake was van liefde. De twee zetten hun relatie voort en Cleopatra zocht Caesar meermaals op in Rome.

Caesars tip voor jou: Een goede manier om meer invloed te krijgen zijn seksuele en liefdesrelaties met machtige mensen.

Cleopatra zou een zoon hebben gekregen van Caesar – Caesarion – maar de Romeinse heerser erkende hem nooit.

© Bridgeman Images/Musee des Beaux-Arts

Denk altijd goed na over je besluiten

Anders dan zijn rivaal Crassus nam Caesar meestal weloverwogen besluiten en was hij niet impulsief. En als hij eenmaal een keuze had gemaakt, stond hij er ook pal voor.

Julius Caesar

  • In 52 v.Chr. dwingt Caesar zijn troepen over de bergketen de Cevennen te gaan, waarop dan 2 meter sneeuw ligt. Die alternatieve route verrast zijn Gallische vijanden, die al snel worden verslagen.

  • Voor Caesar in 49 v.Chr. over de Rubicon trekt, weegt hij zijn opties goed. Als Romein strijdt hij liever niet tegen de staat, maar hij ziet geen andere uitweg.

  • Tijdens de burgeroorlog datzelfde jaar marcheren Caesars troepen in 27 dagen van Italië naar het Iberisch Schiereiland, waar ze de Spaanse provincies veroveren.

Marcus Licinius Crassus

  • In 80 v.Chr. delen Caesar, Pompeius en Crassus de macht in Rome als zogeheten triumviraat. Maar Crassus’ jaloezie op Caesars succes in de Gallische Oorlogen bedreigt de alliantie: hij wil zelf lof oogsten voor zijn militaire kwaliteiten.

  • Als Crassus in 54 v.Chr. gouverneur wordt van de provincie Syria, belooft hij deze rijk te maken, maar begint hij een oorlog met de Parthen.

  • Hij heeft echter niet onderzocht hoe sterk de Parthen zijn en komt om – met duizenden van zijn mannen.

Caesars tip voor jou: Wil je hogerop komen, neem dan weloverwogen beslissingen en houd daaraan vast.