AFP/Ritzau Scanpix
Kim Jong-un te paard op de berg Paektusan.

Kim Jong-un: Noord-Koreaanse halfgod met atoomknop

Van de Koreaoorlog tot Kim Jong-un – zo werd de arme, duistere dictatuur Noord-Korea de achtste kernmogendheid ter wereld.

Noord-Korea lijkt soms wel een bizar fantasieland, dat nu aan zijn derde leider uit de machtsbeluste Kim-dynastie bezig is. Maar er is geen enkele reden om deze dictatuur niet serieus te nemen.

Met zijn 1,2 miljoen soldaten is het Noord-Koreaanse leger het op drie na grootste ter wereld – en dan zijn er nog de kernwapens.

Hier leer je de kernmacht en de drie generaties Kim beter kennen.

Het donkere Noord-Korea

Regelmatig maakt een satelliet een nachtelijke foto van Noord-Korea en zijn buurlanden Zuid-Korea en China.

Het contrast tussen deze landen in Oost-Azië had niet groter kunnen zijn.

Noord-Korea zonder licht, satellietfoto

Satellietfoto van een vrijwel volledig donker Noord-Korea, omringd door de verlichte steden van China en Zuid-Korea. Een gemiddelde Zuid-Koreaan verbruikt 10.162 kWh stroom per jaar; een inwoner van Noord-Korea slechts zo’n 600 kWh.

© Shutterstock

Terwijl de steden van China en Zuid-Korea oplichten als een zwerm glimwormen in de nacht, vormt Noord-Korea een zwarte vlek op de kaart.

En het land is helaas niet zo donker omdat het stroom probeert te besparen om het klimaat te ontzien.

De satellietfoto verraadt iets wat de dictatuur angstvallig, maar vergeefs geheim probeert te houden voor de buitenwereld: dat de bijna 26 miljoen inwoners in schrijnende armoede leven – zonder stroom, internet en contact met de buitenwereld.

De Noord-Koreaanse Kim-dynastie

Noord-Koreaanse heersende dynastie

Officiële foto’s van de voorlopig drie heersers uit de Noord-Koreaanse dynastie: Kim Il-sung (1912-1994), Kim Jong-il (1941-2011) en Kim Jong-un (geboren tussen 1982 en 1984).

© Wikimedia Commons

Noord-Korea is het meest hermetisch afgesloten land ter wereld. Gedurende zeven decennia heeft het een bizarre cultus opgebouwd rond de alleenheersers van de Kim-dynastie.

De familie Kim zit sinds eind jaren 1940 in het zadel. De eerste dictator van Noord-Korea was Kim Il-sung, die in 1994 opgevolgd werd door zijn zoon Kim Jong-il.

Sinds 2011 heet de leider Kim Jong-un, bijgenaamd ‘de Grote Opvolger’.

Kim Jong-un vermoordde oom en broer

Kim Jong-un was een vrij onbekende figuur in Noord-Korea toen hij in 2009 plotseling zijn opwachting maakte in het nationale defensiecomité van Noord-Korea.

Hij had grote delen van zijn jeugd onder een pseudoniem doorgebracht op een kostschool in Zwitserland, maar hij maakte een bliksemcarrière door in Noord-Korea toen zijn twee oudere broers in ongenade waren gevallen bij hun vader Kim Jong-il.

In 2010 werd Kim Jong-un benoemd tot viersterrengeneraal en kreeg hij machtige functies in het leger en de Arbeiderspartij, al had hij geen militaire ervaring.

Na de dood van zijn vader in 2011 werd Kim Jong-un alleenheerser van Noord-Korea.

Kim Jong-un en Donald Trump

Twee leiders met een klik schudden elkaar de hand op de top tussen de VS en Noord-Korea in 2018. ‘Hij is meer dan slim,’ zei Donald Trump na zijn ontmoeting met Kim Jong-un.

© Wikimedia Commons/Shealah Craighead

Sindsdien heeft hij de teugels in zijn land alleen maar meer aangehaald.

Iedereen die de dictator in de weg zou kunnen staan, komt in een van de beruchte werkkampen of wordt geliquideerd.

In 2013 liet Kim Jong-un zijn oom Jang Song-thaek en diens kinderen en kleinkinderen executeren.

De officiële verklaring was dat de oom een landverrader was.

Het heeft er echter alle schijn van dat de Noord-Koreaanse leider hem uit de weg ruimde omdat hij hem als een politieke bedreiging zag.

Dezelfde paranoia zat waarschijnlijk ook achter de moord op zijn oudere broer Kim Jong-nam in 2017. Kim Jong-un was bang dat zijn broer hem van de troon wilde stoten als leider van Noord-Korea.

De aanslag vond plaats op de luchthaven van Kuala Lumpur: een vrouw die voor het Noord-Koreaanse regime werkte, drukte een zakdoek met een dodelijk gif in het gezicht van Kim Jong-nam.

Korea verdeeld tussen VS en Sovjet-Unie

Twee kinderen voor een tank in de Koreaoorlog in 1951

Twee kinderen voor een Amerikaanse M26-tank tijdens de Koreaoorlog in 1951.

© Library of Congress

Het schrikbewind van de Kims begon kort na de Tweede Wereldoorlog, toen de voormalige Japanse kolonie Korea werd opgesplitst.

De Sovjet-Unie kreeg de zeggenschap over de noordelijke helft, terwijl de Amerikanen het zuidelijke deel bezetten.

Het was bedoeld als een tijdelijke situatie, maar de scheiding tussen Noord- en Zuid-Korea duurt voort tot op de dag van vandaag.

Toen de Russen Noord-Korea in handen kregen, hadden ze iemand nodig om als leider te installeren.

De keus viel op de Sovjetgetrouwe soldaat Kim Il-sung, die op 9 september 1948 aantrad als staatshoofd.

Kim Il-sung – de ‘Grote Leider’

Kim Il-sung bouwde al snel een cultus op rond zijn persoonlijkheid, en al kort na zijn installatie werd hij betiteld als de ‘Grote Leider‘.

Kim Il-sung riep het Koreaanse Volksleger in het leven met onder meer veteranen uit de guerrillastrijd tegen de Japanners.

En op 25 juni 1950 kreeg hij groen licht van de Sovjets om Zuid-Korea binnen te vallen. De Koreaoorlog was een feit.

Noord-Korea spreekt nog steeds van de ‘Zegerijke Bevrijdingsoorlog van het Grote Vaderland’.

Maar de ‘zege’ had een prijs: in drie jaar bombardeerden de Amerikanen Noord-Korea terug naar de steentijd. Volgens Russische waarnemers werd 85 procent van alle gebouwen in het land verwoest.

Kim Il-sung wijst zijn zoon Kim Jong-il de weg.

Kim Il-sung wijst zijn zoon Kim Jong-il de weg. Gemanipuleerde foto van vader en zoon op de mythische Noord-Koreaanse berg Paektusan. Op een andere foto op deze pagina bestijgt Kim Jong-un de berg op een wit paard.

© Shutterstock

Toen de Koreaoorlog in 1953 voorbij was, waren er bijna 3 miljoen Koreanen omgekomen: 10 procent van de bevolking van het schiereiland.

Naar schatting kwamen twee miljoen van hen uit Noord-Korea.

Halverwege de jaren 1950 distantieerde Noord-Korea zich van de Sovjet-Unie en China toen de Grote Leider het begrip juche lanceerde – te vertalen met ‘zelfvoorzienendheid’.

Het idee was volgens het regime ‘de eigen problemen te allen tijde onder eigen verantwoordelijkheid op te lossen’.

Op het congres van de Arbeiderspartij in Pyongyang in 1980 bleek dat de familie Kim zich niet zomaar liet wegwerken.

Tijdens de bijeenkomst werd bekendgemaakt dat Kim Il-sungs oudste zoon Kim Jong-il na de dood van zijn vader het roer zou overnemen.

De troonswisseling was bedoeld om het revolutionaire gedachtegoed veilig te stellen voor ‘geslacht na geslacht’, zoals het werd gezegd.

Op 8 juli 1994 stierf Kim Il-sung aan een zware hartaanval.

Radio Pyongyang maakte het nieuws bekend met de woorden: ‘Het Grote Hart is opgehouden te kloppen.’

Kim Jong-il – de ‘Geliefde Leider’

Kim Jong-il

Kim Jong-il.

© Wikimedia Commons/Shutterstock

Kim Jong-il was nu alleenheerser over Noord-Korea en was in veel opzichten een tegenpool van zijn vader.

Waar Kim Il-sung respect genoot als dappere vrijheidsstrijder met veel militaire ervaring, was zijn zoon een zuiplap en een playboy met een raar kapsel en een kort lontje.

En het duurde niet lang of de nieuwe dictator had volop aanleiding voor zijn beruchte woede-uitbarstingen.

Slechts twee dagen na de installatie van Kim Jong-il als opperbevelhebber van het leger viel de Sovjet-Unie uit elkaar.

Het blok van communistische landen dat het Noord-Koreaanse regime politiek en financieel had gesteund, was in één klap verleden tijd.

Met de val van de Muur verdween ook de levenslijn uit de Sovjet-Unie, die Noord-Korea tientallen jaren overeind had gehouden, en in de jaren 1990 werd het land getroffen door hongersnood.

Tussen een half en twee miljoen mensen bezweken aan de honger. Sommigen aten ratten om te overleven, anderen gaven zich over aan kannibalisme.

Naarmate het leven als burger van Noord-Korea steeds ondraaglijker werd, nam de persoonlijkheidscultus rond de leider alleen maar toe.

Het regime creëerde een haast mythisch verhaal rond Kim Jong-il en zijn achtergrond.

De Geliefde Leider, zoals hij werd genoemd, zou zijn geboren in een houten hut op de legendarische berg Paektusan, die aan China grenst.

Met een knipoog naar de christelijke mythologie fonkelde er een heldere ster aan de hemel toen hij ter wereld kwam. En na zijn verwekking was er een dubbele regenboog te zien geweest boven de Paektusan.

Noord-Korea – tijdlijn

Koperen standbeelden van Kim Il-sung en Kim Jong-il

In de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang torenen deze twee bronzen standbeelden van 22 meter boven alles uit. Ze verbeelden de stichter van de dictatuur, Kim Il-sung, en zijn zoon en opvolger Kim Jong-il.

© Wikimedia Commons

Zo ontstond Noord-Korea

Noord-Korea is een nucleaire mogendheid

Soldaten houden militaire parade in Noord-Korea

Het Noord-Koreaanse leger is met 1,2 miljoen soldaten het op drie na grootste ter wereld. De dictatuur beschikt bovendien over een onbekend aantal kernwapens.

© Shutterstock

Na de millenniumwisseling was de ergste hongersnood in het land voorbij en keerde de Noord-Koreaanse bevolking terug naar de ‘gebruikelijke’ situatie van ondervoeding.

Kim Jong-il zette alles op alles om de defensie van het land uit te bouwen, zodat de kwaadaardige westerse kapitalisten de communistische schurkenstaat geen haar zouden durven krenken.

De Arbeiderspartij voerde de slagzin ‘het leger is de partij, het volk en de natie’ in, en in 2006 vormde de eerste kernproef de kroon op het kernwapenprogramma.

Kim Jong-un – de ‘Grote Opvolger’

Kim Jong-un te paard op de berg Paektusan.

Kim Jong-un rijdt de berg Paektusan op, die een bijna goddelijke status heeft in Noord-Korea. Volgens de propaganda werden Kim Jong-uns vader en grootvader op de berg geboren. De berg staat centraal in het Koreaanse scheppingsverhaal.

© AFP/Ritzau Scanpix

De ‘Geliefde Leider’ stierf in 2011 en werd opgevolgd door de huidige leider, zijn zoon Kim Jong-un.

En die heeft de nucleaire koers die zijn vader was ingeslagen enthousiast voortgezet.

In september 2022 nam Noord-Korea een kernwapenwet aan.

Daaruit bleek dat het zijn kernwapens koestert en dat er van ontwapening geen sprake kan zijn.

Zoals Kim Jong-un na de afkondiging van de wet zei tegen het staatspersbureau KCNA:

‘Vrede is alleen mogelijk als je de kracht hebt om de imperialistische arrogantie af te schrikken.’

LEES OOK: NAVO: Tijdlijn van een defensiealliantie in transformatie

Vijf bizarre mythen over de Noord-Koreaanse leiders

De Boog van de Hereniging in Pyongyang

De Boog van de Hereniging, gebouwd in 2001. Niets wijst erop dat Noord- en Zuid-Korea binnenkort weer één natie zullen vormen. Het gaat hier vooral om ideologie.

© Shutterstock

Propaganda en aanbidding

Propaganda en een persoonlijkheidscultus zijn de steunpilaren van het regime van Noord-Korea, dat al tientallen jaren zijn leiders neerzet als halve goden. Dit zijn vijf van de meest bizarre mythen over de roergangers.

Toen Kim Jong-il drie weken oud was, zette hij zijn eerste stappen. Al vijf weken later had hij op wonderbaarlijke wijze leren praten.

Kim Jong-il was een talent op de golfbaan. Toen hij tijdens een toernooi voor het eerst met zijn club zwaaide, scoorde hij vijf keer een hole-in-one: een wereldrecord. Tiger Woods had het nakijken.

In slechts twee jaar componeerde Kim Jong-il 13 opera’s. Hij schreef ook ruim 1500 boeken tijdens zijn studie.

Kim Jong-il ging nooit naar de wc. Die bijzondere eigenschap had hij van zijn vader geërfd, maar lijkt nu een generatie te hebben overgeslagen. In ieder geval staat Kim Jong-un erom bekend dat hij tijdens zijn reizen altijd een persoonlijk toilet meebrengt.

En over Kim Jong-un gesproken: Noord-Koreaanse kinderen leren op school dat hun huidige leider al kon autorijden toen hij drie jaar oud was.

Jonge Amerikaan stierf na anderhalf jaar gevangenschap in Noord-Korea

In 2016 werd de Amerikaanse student Otto Warmbier tot 15 jaar dwangarbeid veroordeeld omdat hij tijdens een bezoek aan Noord-Korea politiek propagandamateriaal had gestolen. In dit fragment bekent hij zijn misdaad voor draaiende camera’s, waarna hij huilend het regime om vergiffenis smeekt. Toen Warmbier na anderhalf jaar diplomatiek getouwtrek aan de VS werd uitgeleverd, was hij in een coma geraakt. Hij stierf niet lang daarna.