Shutterstock
Augustus

Hoe realistisch zijn beelden uit de oudheid?

Ze staan in musea over de hele wereld, maar hoe realistisch de beelden uit de klassieke oudheid zijn, is onzeker. Eén ding staat vast: machthebbers gebruikten de beelden voor eigen gewin.

Historici kunnen niet met zekerheid zeggen hoe goed beelden uit de klassieke oudheid lijken. Dat komt doordat we geen betrouwbare, gedetailleerde ooggetuigenverslagen hebben waarmee we ze kunnen vergelijken.

In het algemeen kan echter worden geconcludeerd dat Egyptische beelden sterk gestileerd en weinig realistisch zijn. Ook Griekse beelden zijn geïdealiseerde figuren met perfecte lichamen en gezichten.

Het meest realistisch zijn Romeinse beelden, vooral de exemplaren die tussen 150 en 30 v.Chr. zijn gemaakt. In die tijd was het verisme populair en werden mensen natuurgetrouwer afgebeeld. Veel beelden uit die tijd hebben bijvoorbeeld rimpels en wratten.

Hoewel de Romeinen dus realistischer afbeeldingen maakten, werden beelden van keizers en andere machthebbers vaak gebruikt voor propaganda en manipulatie.

Zo liet de legerleider Pompeius zich graag portretteren met lang haar en een iets opstaande lok.

Dat doet denken aan het karakteristieke kapsel van bustes van Alexander de Grote, een van de grote voorbeelden van Pompeius. Zo probeerde de generaal associaties op te roepen met Alexander, in de hoop dat diens reputatie op hem zou afstralen.

Augustus

Pompeius liet zich afbeelden met hetzelfde haar als Alexander de Grote, en keizer Augustus (hierboven) had op al zijn beelden dezelfde pony. Zo wist iedereen in het uitgestrekte rijk wie de heerser was.

© Marie-Lan Nguyen & Walters Art Museum & Osama Shukir Muhammed Amin & Marcus Cyron

Augustus bleef jong

Ook keizer Augustus was niet vies van een beetje propaganda. Hoewel hij 40 jaar regeerde, tot zijn 75e, werd hij gedurende die hele periode afgebeeld als een jonge, sterke man.

Bovendien lijken de beelden van Augustus opvallend veel op elkaar (ze hebben bijvoorbeeld allemaal dezelfde pony) hoewel ze overal in het enorme Romeinse Rijk zijn gevonden.

Sommige historici zien de vele identieke beelden als een bewijs dat Augustus ze als propaganda gebruikte.

Waarschijnlijk stuurde hij mallen van zijn ideale beeld naar alle uithoeken van het rijk, waar identieke beelden van de eeuwig jonge keizer werden opgericht.