AKG Images
Schilderij van Noël-Nicolas Coypel

Wie waren het meest democratisch?

Leek het oude Athene of de republiek Rome het meest op een moderne democratie?

De Atheners kwamen het dichtst bij wat we nu als een democratie beschouwen. Weliswaar waren alleen rijke mannen (10-20% van de bevolking) burgers met stemrecht, maar zij hadden allemaal evenveel invloed.

Alle burgers konden naar de volksvergadering komen, waar ze spreekrecht hadden en wetten konden indienen.

Perikles' grafrede

De staatsman Perikles houdt zijn beroemde grafrede over de Atheners die zijn gevallen in het eerste jaar van de Peloponnesische Oorlog, 431-430 v.Chr. De gebeurtenis is opgetekend door de oud-Griekse historicus Thucydides.

© Philipp Foltz/Wikimedia Commons

Hier werden ook de bestuurders voor één jaar gekozen, per stemming of door loting.

Democratie en invloed waren in evenwicht in Rome

In Rome had een burger minder in de melk te brokkelen. De republiek was zo ingericht dat één persoon niet te machtig kon worden en kende daarom veel bestuursorganen die elkaar in evenwicht hielden.

Bovendien had de bovenklasse veel meer invloed dan de arme burgers, de zwijgende meerderheid.

Democratie vs. republiek

© Shutterstock

Athene

  • Iedereen stelde wetten voor
  • Eén stem per burger
  • Posten verdeeld via loting

Eén burger, één stem

Athene werd geregeerd door een volksvergadering van alle burgers, een raad van 500 en de rechtbanken. In elk orgaan besliste de meerderheid, en alle stemmen wogen even zwaar.

© Shutterstock

Rome

  • Senaat maakte wetten
  • Burgers stemden in groepen
  • Comités verdeelden posten

Senaat greep de macht

In Rome moesten de organen elkaar in evenwicht houden, maar de benoemde Senaat domineerde. Romeinen brachten hun stem in groepen uit, die van de rijken telden zwaar.