Vergeten kleuren van friezen van het Parthenon teruggevonden

Het Parthenon is versierd met prachtige beelden en friezen, die na 2400 jaar nog steeds indruk maken. Maar een nieuw onderzoek onthult wat wetenschappers al lang vermoedden: de friezen hadden bonte kleuren.

Parthenon, friezen, kleur

Tot voor kort dachten experts dat Griekse marmeren beelden kleurloos waren, maar nu weten we dat ze vaak geschilderd waren.

© Elginism

Al ruim 100 jaar bestuderen experts de fraaie friezen (versierde stroken bovenaan de muren) van het Parthenon, de beroemde tempel in Athene. Er werd al lang vermoed dat ze ooit beschilderd waren.

‘Toch zijn er geen sporen van verf gevonden en weten we nauwelijks hoe ze zijn gemaakt,’ zegt restaurator Giovanni Verri van het Art Institute of Chicago.

Samen met andere restaurators en experts in Griekse kunst onderzocht Verri de 17 beelden van de 160 meter lange marmeren fries, die in de 19e eeuw uit de Griekse tempel werden gesloopt en naar Engeland werden gebracht, waar ze te zien zijn in het British Museum.

Ze maakten gebruik van luminescent imaging, waarmee chemische resten van verf kunnen worden opgespoord.

En al snel verschenen er sporen van bloemen en andere motieven op de friezen: duidelijk bewijs dat ze oorspronkelijk heldere kleuren hadden.

Kleuren kunnen grote impact hebben

De kleuren zijn gevonden op de achterkant van enkele beelden die deel uitmaakten van de fries. Dit betekent dat de beelden eerst beschilderd moeten zijn en daarna op het Parthenon werden geplaatst.

Tot nu toe zijn resten van vier pigmenten gevonden. De primaire kleur was het zogeheten Egyptisch blauw, dat veel werd gebruikt door de oude Grieken en Romeinen. Er zijn ook sporen gevonden van twee tinten wit – gemaakt van onder andere botten – en een paarse verf, waarvan de herkomst onbekend is.

In een wetenschappelijke studie leggen de onderzoekers uit dat de kleuren waarschijnlijk ‘visueel net zo belangrijk waren als de motieven’.

‘De elegante en uitgebreide kledingstukken waren mogelijk bedoeld om de macht van de Olympische goden en de grote rijkdom van Athene te illustreren,’ legt hoofdauteur Verri uit.

British Museum Parthenon-friezen

De verfresten zijn met het blote oog niet te zien, maar verschijnen als witte stipjes wanneer de techniek luminescent imaging wordt gebruikt.

© Trustees of the British Museum