10: Merneith
±2900 v.Chr.: Moeder kwam zelf op de troon
‘Moeder van de koning’ luidt de inscriptie op het zegel van Merneith. Maar ze was meer dan alleen de moeder van farao Den.
Ze was de eerste vrouwelijke farao van Egypte, en was een voorbeeld voor latere vrouwen die via hun zoons macht verwierven. Merneith heeft een prachtig grafmonument in de koningsstad Abydos in het grafcomplex Oemm al-Qa’ab. Daar ligt ze zij aan zij met de grootste farao’s van haar tijd.
9: Toetanchamon
1333-1323 v.Chr.: Kindkoning werd bron van kennis over zijn land
Toetanchamon stierf al op zijn 18e en heeft daardoor niet echt zijn stempel op Egypte kunnen drukken. Zijn bloeitijd kwam ruim 3000 jaar later, in het jaar 1922, toen zijn graf werd ontdekt.
Toetanchamon trouwde met zijn halfzuster Anchesenamon. De farao’s trouwden regelmatig met hun zussen of dochters.
De archeoloog Howard Carter vond meer dan 700 objecten in het graf, die ons veel vertellen over de jonge farao en het leven in de oudheid. En, zeer uitzonderlijk, de mummie en de kostbare sarcofaag waren intact.
Naast een goudschat bevatte het goed bewaarde graf ook rijk gedecoreerde kisten en vier wagens en bedden in de vorm van een nijlpaard. De Egyptische regering nationaliseerde de vondst, die nu in het Egyptisch Museum te zien is.
8: Senoeseret I
1971-1926 v.Chr.: Wrede koning noemde zich ‘onthoofder van Azië’
Senoeseret I was altijd op oorlogspad en breidde het rijk uit tot in Palestina, Libië en Nubië.
Senoeseret liet overal in zijn rijk monumenten bouwen om zijn macht te tonen.
De zelfbewuste farao noemde zichzelf ‘onthoofder van Azië’ en liet de namen van zijn Aziatische vijanden in kruiken kerven, die hij dan kapotgooide tijdens een ritueel, alsof het zijn vijanden zelf waren.
7: Cleopatra
51-30 v.Chr.: Laatste farao verloor alles
Cleopatra hielp het Egypte van de farao’s om zeep. Ze probeerde zich met de machtigste Romeinen te verbinden, maar na een smadelijke nederlaag pleegde ze zelfmoord.
Volgens de legende liet Cleopatra zich door een gifslang in de borst bijten.
Ze kreeg een zoon met Julius Caesar en trouwde met Marcus Antonius. Maar toen Marcus en Cleopatra verslagen werden door Octavianus in de Slag bij Actium, was het lot van Egypte bezegeld.
Met de dood van Cleopatra kwam er een einde aan een tijdperk.
6: Thoetmosis III
1479-1425 v.Chr.: Napoleon van de Nijl
Thoetmosis III was klein van stuk, maar een uitstekend strateeg, die zijn troepen tot ver in Nubië en Syrië bracht en Egypte groter maakte dan ooit.
Zijn stiefmoeder Hatsjepsoet had 13 jaar in zijn naam geregeerd, en om uit haar schaduw te treden, liet hij alle afbeeldingen van haar vernietigen.
5: Hatsjepsoet
1479-1458 v.Chr.: Geen andere vrouw deed zo’n gewiekste greep naar de macht als Hatsjepsoet.
Net als Merneith gebruikte Hatsjepsoet haar zoon om macht te verwerven. Ze was als regentes aangesteld tot haar 3-jarige stiefzoon, Thoetmosis III, oud genoeg was om te regeren. Maar ze liet zich al snel uitroepen tot alleenheerser en voerde een aantal succesvolle oorlogen.
Hatsjepsoet was de machtigste vrouwelijke farao van Egypte.
Het bekendst is ze vanwege haar expeditie naar het mythische Land van Poent (het land van goud, waarvan we niet weten waar het lag), waar ze ebbenhout en wierook vandaan haalde.
De reis is afgebeeld in haar dodentempel in Deir el-Bahari en wordt wel als ’s werelds eerste botanische expeditie beschouwd.
Om zich staande te houden in een mannenwereld noemde ze zich Maatkare – ‘waarheid is de ziel van de zonnegod’ – om haar goddelijkheid te benadrukken.
4: Djoser
19 of 28 jaar vanaf 2670 v.Chr.: Uitvinder van de klassieke piramide
De farao Djoser ging de geschiedenis in als de bedenker van de piramide. Zijn 62 meter hoge trappenpiramide vormde een mijlpaal in de Egyptische bouwkunst, onder meer omdat Djoser kleisteen door steen verving.
Djoser kon zijn piramiden bouwen doordat hij over grote aantallen arbeiders kon beschikken.
Uit een bewaarde papyrus blijkt dat Djosers opvolger Cheops zijn onderdanen 100 jaar later beval om aan Djoser te offeren toen hij aan de bouw van zijn eigen piramide in Gizeh begon.
3. Ahmose I
1539-1514 v.Chr.: Ahmose herenigde Egypte
Toen Ahmose 10 was, sneuvelden zijn vader en broer in de oorlog tegen de Hyksos en stond Egypte aan de rand van de afgrond.
De jonge farao hervormde het leger en wist niet alleen de Hyksos te verslaan, hij onderwierp ook de Nubiërs in het zuiden en bracht het Egyptische rijk weer bijeen.
2. Cheops
±2600 v.Chr.: Cheops bouwde een monument
Al in de klassieke oudheid beschouwden de Grieken zijn piramide als een van de zeven wereldwonderen – het enige dat nog bestaat.
Dankzij zijn piramide werd Cheops beroemd. Maar we weten vrij weinig over zijn leven, onder meer doordat de piramiden al in de oudheid zijn leeggeroofd en dus niet veel aanwijzingen meer bevaten.
De sfinx zou het gezicht van Cheops of dat van zijn zoon Chefren hebben.
Zijn gigantische bouwwerk is in de moderne tijd talloze malen doorzocht op verborgen ruimtes, maar het mysterie blijft bestaan.
En het is nog steeds een raadsel hoe de Egyptenaren de 150 meter hoge piramide met bronzen werktuigen konden bouwen.
1. Ramses II
1290-1224 v.Chr.
Ramses II stond bekend als ‘de Grote’, en alle latere farao’s spraken eerbiedig van ‘onze grote voorvader’. Negen farao’s noemden zichzelf naar hem.
Ramses II liet zichzelf graag afbeelden als een machtige vorst.
Hij zat 67 jaar op de troon, en behaalde vele overwinningen op het slagveld. Hij wordt dan ook beschouwd als de belangrijkste en machtigste farao die het Egyptische rijk ooit heeft gehad.
De Slag bij Kadesh in 1274 v.Chr. in Syrië, waar hij een Hittitische overmacht versloeg, was Ramses’ eerste grote zege, en hij mocht er graag mee pronken.
Hij liet in inscripties in heel Egypte vastleggen dat hij 40.000 Hittitische voetsoldaten en 2500 strijdwagens versloeg.
Farao Ramses II haalde de gezegende leeftijd van 96 jaar.
Ramses liet een reeks imposante bouwwerken na. Zo stichtte hij de stad Pi-Ramesse, ten noorden van het huidige Caïro, die de hoofdstad van zijn opvolgers werd.
Daarnaast bouwde hij de dodentempel Ramesseum aan de Nijldelta en de indrukwekkende, kolossale standbeelden bij de stad Aboe Simbel.