Toen de Britse egyptoloog sir Flinders Petrie in 1900 het enorme graf met de markering ‘Y’ in de oude stad Abydos opende, was hij ervan overtuigd dat deze aan een tot dan toe onbekende farao toebehoorde.
Een inscriptie onthulde echter dat het grafmonument voor een vrouw genaamd Merneith was gebouwd. Zij werd later geïdentificeerd als de echtgenote van Djet, de vierde farao van de eerste dynastie.
Maar was Merneith zelf ook farao? Deze vraag houdt onderzoekers al bezig sinds de tijd van Petrie. Onlangs heeft een nieuwe ontdekking het antwoord dichterbij gebracht.
De vondst werd gedaan door een team van Egyptische, Duitse en Oostenrijkse archeologen en bestaat uit honderden verzegelde wijnkruiken die in het grafcomplex van Merneith stonden.
Analyses wijzen uit dat sommige kruiken zelfs nog wijn bevatten, maar even belangrijk is dat de ontdekking nieuw licht werpt op de status van de machtige koningin.
Wijn duidt op faraostatus
Het is al langer bekend dat Merneith de macht overnam na de dood van haar man rond 3000 v.Chr.
Maar of ze alleen als regentes diende tot haar zoon Den oud genoeg was om farao te worden, of dat ze in haar eigen hoedanigheid regeerde, is onduidelijk.
Een stèle met de naam Merneith vertelde de archeologen dat het imposante graf van de koningin was. Deze naam komt ook voor op oude overzichten van de eerste farao’s van Egypte.
Inscripties uit het Oude Rijk ondersteunen echter het idee dat Merneith in haar eigen naam regeerde. Zo komt haar naam voor op de zogeheten Steen van Palermo, die de vroegste farao’s van Egypte vermeldt.
Merneith wordt ook genoemd op een zegel met een lijst van farao’s uit het graf van haar zoon Den.
Volgens archeologen wijzen de rijke grafgiften in de vorm van wijn, die volgens een persbericht van het Egyptische ministerie van Toerisme en Oudheden in het graf van Merneith zijn gevonden, erop dat Merneith zelf het staatshoofd was.
Dit wordt ondersteund door inscripties in het graf.
‘De inscripties vertellen ons dat de koningin een hoge positie had, omdat ze verantwoordelijk was voor de centrale regering,’ zegt Dietrich Rau, directeur van het Duits Archeologisch Instituut.
Deze nieuwe vondsten suggereren dus dat Merneith daadwerkelijk als farao regeerde, wat betekent dat ze waarschijnlijk de eerste vrouwelijke heerser van Egypte – en in de hele wereld – was.